Vernederlandste vorm van Valentin en het Middellatijnse Valentinas. Ook de variant Zint feiten komt in het WNT voor. Het woord, dat dus van origine een mannelijke persoonsnaam is, komt verder voor in de verbinding Sint-Velten, gans velten en pots velten, alle verouderde krachtwoorden, bastaardvloeken en verwensingen.
Oorspronkelijk betreft het de naam van de heilige Valentijn, bisschop van Terni, die vanwege de klank van zijn naam (Veltin - ‘fällt hin’) in verbinding werd gebracht met de vallende ziekte. Die ziekte heette morbus Sancti Valentini en St.-Valentijn werd tegen de kwaal aangeroepen.
Vandaar ook de verwensingen dat hem Sint Velten sehen! of dat hem pots velten sehen! ‘laat hij de vallende ziekte krijgen’. Pots Velten is een verbastering van God en Sint-Velten. Als krachtterm wordt ook gebruikt bij Sint Veiten!, bij gans Velten! Gans kan hier ook vervangen worden door het synoniem pots. Ook de verkorting gans of pots Velten! is niet ongewoon.
Daarnaast ook wat so de velten. Willem Ogier gebruikt in zijn Seven Hooft-sonden de bastaardvloek bij gans feiten genaey, d.w.z. ‘bij de genade van de van God afkomstige Sint Velten.’ Sint-Velten is in allerlei verwensingen en vloeken in de plaats gekomen van de woorden droes, drommel of duivel. Dit gebruik is vooral opgetekend in de 18de en 19de eeuw. Voor Sint Velten! heeft de betekenis ‘voor de drommel, voor de duivel’. Dat uw Zint Feiten haal ‘moge de duivel je halen’; dat jou sint Velten teeken ‘moge de duivel je brandmerken’; datje sint Felten sehen onder je allen ‘dat Sint-Velten je te midden van allen in het verderf stort’; loop voor Sint Feiten ‘loop naar de duivel’. Daarnaast kennen wij ook nog de verwensing brui voor Sint Velten! ‘loop naar de duivel, droes, drommel’.
Het jongste citaat van deze laatste verwensing dateert uit het begin van de 19de eeuw. zie lopen.
