In het Vroegmiddelnederlands ontmoeten wij in de Statuten van Beggaarde te Brugge [1292] de eedformule zweren bi ons heren doed of bi ons here lechame of bi sire macht ‘bij de dood of bij het lichaam van Onze-Lieve-Heer of bij zijn almacht’. De woordgroep bij gans macht is een verbastering van de eedformule bij de macht van God, waarin God en diens macht tot getuigen worden aangeroepen dat men de waarheid spreekt.
Het ijdel gebruik van de formule maakt haar tot vloek. Waarschijnlijk mag men hetzelfde concluderen m.b.t. het zestiende-eeuwse by de macht, by der macht. In de 17de eeuw komen voor by gants, gans macht(en).
