Vloeken lexicon

Prof. dr. P.G.J. van Sterkenburg (1997)

Gepubliceerd op 14-11-2019

gort

betekenis & definitie

In ons enquêtemateriaal komt de vileine verbastering gloeiende gloeiende gort met stroop voor. Voorts worden enige verkruimelde vloeken opgegeven van het type gort voor domme kippen, gort voor Dongen; gort voor de dommen, rijst voor de wijzen; honderd zakken gort voor de nonnen. Inez van Eijk (1995: 65) geeft op de vraag Kees is Chris thuis! als antwoord Hij is gort voor de domme kippen halen. Zij ziet in het eerste deel hiervan een verbastering van Jezus Christus. Drs.

Hein Seegers uit Oosterhout (N-Br) meldde mij op 18 juni 1997 het volgende: “Met plezier las ik over de honderd zakken gort die mijn vader tot ongenoegen van mijn moeder voor de nonnen bestemde en waaraan hij steeds om zijn agrarische afkomst niet te verloochenen ju perd toevoegde. Over dat ju maakte zij zich nooit druk.” Het is duidelijk dat met dat ju perd bedoeld wordt ‘godverdomme, paard’.

In al deze verbasteringen wordt gespeeld met de betekenis van gort. Oorspronkelijk was het een verbastering van God en vervolgens werd het opgevat als ‘gepelde gerst’, waardoor er afwisseling en contrast mogelijk werd met rijst. Er kan geen twijfel bestaan aan het feit dat wij te maken hebben met eufemiseringen van godverdomme. De emoties die de verbasteringen uitdrukken zijn verbazing, ongeloof, lichte irritatie e.d. zie honderd, non, zak.