Vloeken lexicon

Prof. dr. P.G.J. van Sterkenburg (1997)

Gepubliceerd op 14-11-2019

deur

betekenis & definitie

Ga de deur aan de buitenkant dichtdoen! Met deze verwensing, geuit in woede enz., zegt men niets anders dan ‘ik veracht je’, ‘hoepel op’. Mullebrouck (1984) kent voor Vlaanderen ge kunt de deur langs buiten bekijken! Daarnaast is er de verwensing de deur uit met een balein in je rug! (Van Eijk (1978: 88)).

De eigenlijke betekenis van balein is ‘veerkrachtige stof uit walvisbaarden verkregen’. Die betekenis ontwikkelde zich op haar beurt tot die van ‘reep, staafje van balein’ en ‘een dergelijke reep, staafje van hoorn of staal’.

In de jaren vlak voor en na de oorlog regen de dames zich in corsetten die verstevigd waren met dergelijke baleinen. Bij een te nadrukkelijke zwaarlijvigheid konden die baleinen behoorlijk drukken en pijn doen.

Naar deze letterlijke betekenis smaakt de verwensing nog nauwelijks. Zij drukt afkeur, ergernis, boosheid e.d. uit en betekent eigenlijk ‘ga weg, ik heb het helemaal met je gehad’.