Gepubliceerd op 18-03-2021

Stemmen

betekenis & definitie

muz., de tonen op de juiste toonhoogte brengen. De blaasinstrumenten worden op normaaltoon gebouwd, bij het samenspel met een toetsinstrument boven of onder normaaltoon wordt de cylinder (het corpus) verkort of verlengd.

De strijkinstrumenten worden in reine quinten of reine quarten (contrabassen) gestemd. Het S. der toetsinstrumenten vereischt veel routine. De moeilijkheid is om de zwevingen over de twaalf tonen van het octaaf gelijkmatig te verdeelen. ’t Geval is, dat ons toonstelsel niet in overeenstemming is met de acoustieke reinheid; in ons toonstelsel van twaalf halve tonen is geen plaats voor de tallooze kleine toonverschillen. Bij piano en orgel volgt men in den regel deze methode: a1 wordt op normaaltoon gebracht, dan de a in ’t kleine octaaf, vervolgens in opgaande quinten tot fis, daarna de onderquint van a1, waarbij men dan fis (als terts van 't D-accoord) controleert of deze (fis) niet te hoog is, waardoor ’t accoord niet bruikbaar zou zijn. Zijn de twaalf tonen van het octaaf gestemd en klinken de accoorden bruikbaar, dan is het temperatuur (techn. term) gelegd. (De 12 tonen in de volgorde van quinten noemt men quintencirkel). De overige tonen (in de andere octaven) worden naar de octaaf in het temperatuur gestemd. Zie ook Stemming.