Middelzee, bij de Romeinen Mare internum, later Mare mediterraneum, de grootste binnenzee der oude wereld; zij scheidt Europa van Afrika, bespoelt in het o. Azië, en bedekt een oppervlakte van 2.885.500 km.2; lengte 3850 km., grootste breedte 1500, gemiddelde breedte 600 km.
In het westen hangt zij door de straat van Gibraltar samen met den Atlantischen oceaan, terwijl in het oosten het Suezkanaal haar thans met de Roode zee verbindt. De M. wordt begrensd ten o. door Azië, ten z. door Afrika, en ten n. door Europa. Binnen deze begrenzing zijn mede begrepen de Thyrrheensche, de Ionische, de Adriatische en de Egeïsche zee, terwijl de zee van Marmora, de Zwarte zee en de zee van Azof, die er door de straat der Dardanellen mede in verbinding staan, wel eens als afzonderlijke zeeën, doch ook dikwijls als een bekken van de Middellandsche zee beschouwd worden. Ten n. van Tunis en Egypte heeft zij de minste diepte, 200 m. en minder. De voornaamste rivieren, die zich in de M. ontlasten zijn: de Ebro, Rhóne, Arno, Po, Etsch, Tiber, Donau, Drina, Maritza, Dnjestr, Don en Dnjepr in Europa; de Kisil-Irmak in Klein-Azië en de Nijl in Afrika, De watertoevoer dier rivieren is niet voldoende om aan te vullen wat door verdamping verloren gaat, wat aanleiding geeft tot een sterke strooming uit den Atlantischen oceaan. Hiermede hangt samen het meerdere zoutgehalte van de M., hetwelk dat van den Oceaan met 4 °/0 overtreft.
De voornaamste eilanden zijn: Sicilië, dat de M.-zee in een o. en w. gedeelte scheidt, verder Cyprus, de Grieksch-Turksche eilanden, Negropont, Candia, de Ionische en de Malteesche eilanden in het o. en Sardinië, Corsica, Elba en de Balearen in het w. De belangrijkste golven zijn: in het o.-gedeelte de golf van Tarente in Italië, van Lepanto in Griekenland, van Syrtis en Cabes in Barbarije; in het w.-gedeelte de golf van Valencia in Spanje, du Lyon in Frankrijk, van Genua en Napels in Italië, van Tunis in Afrika en verder de golven in het n. bekken of de Zwarte zee. Het onderscheid in den vorm van de kust is zeer groot. Het noorden is bijzonder rijk aan reeden, het zuiden mist ze bijna geheel, ook behooren de meeste eilanden tot het n.-gedeelte. De winden zijn in deze zee zeer veranderlijk, de getijen zijn over het geheel weinig merkbaar en niet geregeld. Er is overvloed van visch.
De Pheniciërs zijn, voor zoover men weet, de eersten geweest, die hun handel langs de kusten hebben gedreven, later hebben de Grieken daarin met hen gewedijverd, Na den ondergang van Carthago werden de Romeinen de eenige meesters van de kusten; in de middeleeuwen hadden de Venetianen hoofdzakelijk den handel op haar wateren tot zich getrokken, en tegenwoordig zijn het de Engelschen, die door het bezit van Gibraltar, Malta en Cyprus en hun overwegenden invloed in Egypte, den belangrijksten invloed op deze zee uitoefenen. Voor den handel is de M.-zee steeds van groot belang geweest. De instelling van een menigte stoomvaartlijnen tusschen de verschillende havens, de opening van het Kanaal van Suez, waardoor de verbinding tusschen Europa met zijn vele behoeften en Indië met zijn vele producten, zooveel minder tijd vordert, zijn de waarborgen voor een steeds toenemenden bloei van den handel op deze binnenzee.
