De Zorgverzekeringswet, afgekort Zvw, maakt deel uit van het Nederlandse verzorgingsstelsel. In navolging van de Zvw is vastgesteld dat iedere Nederlander verplicht is om een zorgverzekering af te sluiten en dat zorgverzekeraars iedereen die een aanvraag voor een basisverzekering doet, moeten accepteren.
In 2006 werd de Zorgverzekeringswet aangenomen door de Nederlandse overheid. Hierin werd besloten dat iedere Nederlander van achttien jaar of ouder verplicht een basisverzekering bij een zorgverzekeraar dient af te sluiten. Onder de Zvw werd de financiering van de zorg opgesplitst in een nominale premie en een inkomensafhankelijke bijdrage. De nominale premie is het bedrag dat de verzekerde aan een zorgverzekeraar op structurele basis betaald. De inkomensafhankelijke bijdrage wordt voor werknemers betaald door hun werkgever. Het betreft een percentage van hun loon dat wordt ingehouden en aan het zorgverzekeringsfonds wordt toegevoegd. Voor werkgevers, freelancers en zzp’ers gelden hiervoor andere regels. Daarnaast hebben sommige mensen recht op een inkomensafhankelijke toeslag van de overheid. Dit wordt de zorgtoeslag genoemd. Personen met een laag inkomen krijgen een gedeelte van het geld dat ze kwijt zijn aan hun zorgverzekering terug. Personen met een hoog inkomen betalen daarentegen juist vaak het volledige bedrag aan hun zorgverzekeraar.
Door de invoering van de Zvw is de nadruk van het Nederlandse zorgstelsel komen te liggen op het aanbod van zorg, in plaats van de vraag naar zorg. Zorgverzekeraars dienen onder gereguleerde marktwerking te concurreren om zoveel mogelijk mensen een basisverzekering bij hun te laten afsluiten. De gedachte hierachter is dat hiermee particulieren uit een ruim aanbod van zorgpakketten kunnen kiezen en dat deze zorgpakketten zo goedkoop mogelijk worden aangeboden door de zorgverzekeraars.
