Verzekeringsplicht houdt in dat iedereen in Nederland van achttien jaar of ouder wettelijk verplicht is om een basisverzekering af te sluiten. Wie zich niet houdt aan de verzekeringsplicht, loopt de kans om een boete te krijgen.
In Nederland is binnen het verzekeringsstelsel of zorgstelsel de verzekeringsplicht vastgelegd. De verzekeringsplicht bepaalt dat iedereen van achttien jaar of ouder die woont en werkt in Nederland wettelijk verplicht is om ten minste een basisverzekering af te sluiten. Een basisverzekering verzekerd tegen alle medische kosten die zijn opgenomen in het basispakket, onder andere een bezoek aan de huisarts, kraamzorg en geestelijke gezondheidszorg (GGZ).
Ook moet in Nederland voor kinderen een basisverzekering worden afgesloten. Hiervoor betaalt men echter geen premie en wordt tevens geen eigen risico voor gehanteerd. De Nederlandse overheid stelt dat de ouders vier maanden na de geboorte van een kind een basisverzekering moeten afsluiten bij een zorgverzekeraar. Het is niet nodig dat dit dezelfde zorgverzekeraar is als waar de ouders een zorgverzekering bij hebben afgesloten.
