Een verzekeringsmaatschappij is een bedrijf dat verzekeringen aanbiedt. Andere benamingen voor verzekeringsmaatschappij zijn verzekeraar, verzekeringsbank en waarborgmaatschappij.
Een verzekeringsmaatschappij sluit tegen betaling van een van tevoren afgesproken bedrag (de premie) een overeenkomst met een andere partij (de verzekeringnemer). Hierdoor is de verzekeringnemer in bepaalde situaties, die staan omschreven in de polisvoorwaarden, verzekerd. Wanneer die situatie dus plaatsvindt, zal de verzekerde een vergoeding krijgen van de verzekeringsmaatschappij.
Volgens de Wet op het financieel toezicht (de Wft) zijn alle verzekeraars verplicht om een vergunning te hebben van de Nederlandse Bank (DNB). Wanneer ze deze vergunning niet hebben, mogen ze geen activiteiten uitvoeren. Er is een uitzondering op deze vergunningsplicht. Waarborg- en garantiefondsen en kleine onderlinge waarborgmaatschappijen hoeven geen vergunning te hebben.
Om te kunnen bepalen of een verzekeraar de vergunning nodig heeft of niet, wordt eerst bepaald of er daadwerkelijk sprake is van verzekeren. Hierbij gaat de Wft uit van de betekenis van het begrip verzekering zoals het in het Burgerlijk Wetboek (BW) staat gedefinieerd.
De Wft maakt onderscheid tussen vier soorten verzekeraars: de levensverzekeraar, de natura-uitvaartverzekeraar, de schade verzekeraar en de herverzekeraar.
De meeste verzekeraars zijn een naamloze vennootschap (NV). Dat betekent dat hun voornaamste doel is om winst te behalen.
Alle verzekeringsmaatschappijen zijn verplicht zich aan te sluiten bij het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening (Kifid). Wanneer men een klacht heeft over een bepaalde handeling van een verzekeringsmaatschappij kan hij of zij terecht bij het Kifid. Kifid zal dan beoordelen of de verzekeraar juist heeft gehandeld. Het advies van Kidid is bindend voor de verzekeringsmaatschappijen.
