GENADE, ook GENA, v. goedertierenheid (van God en Christus): uit genade; door Gods genade; het schip drijft op Gods genade, is ten spel aan weer en wind, kan niet meer bestuurd worden;
— keizer, honing bij (door) Gods genade, bij de gratie Gods;
— een kunstenaar, een dichter van Gods genade, een geboren kunstenaar, dichter;
— het leerstuk der vrije genade Kerkelijk dogma);
— de vergevensgezinde goedertierenheid door God aan zondaren bewezen Gods oneindige genade;
— de troon der (eeuwige) Genade, de troon van God;
— in de genade van Christus staan, de genade in Christus deelachtig zijn;
— de goedertieren vergevensgezindheid van vorsten, rechters of krijgsbevelhebbers jegens misdadigers of overwonnenen hij is zonder genade, toont niet de geringste barmhartigheid;
— zich op genade of ongenade overgeven, onvoorwaardelijk, zoodat men zich geheel afhankelijk stelt van de barmhartigheid des overwinnaars;
— genade voor recht laten gelden, uit barmhartigheid iem. zijne straf kwijtschelden
— vergiffenis: genade schenken; om genade smeeken; iem. in genade aannemen, hem vergiffenis schenken;
— genade verwerven, vergiffenis verkrijgen;
— genade! elliptische uitdr. waarmee men smeekt om kwijtschelding van straf enz.;
— Uwe Genade, titel van vorstelijke personen, in Engeland ook van aartsbisschoppen;
— vergevensgezindheid, barmhartigheid, van allerlei andere personen van iemands genade moeten leven, afhangen;
— aan iemands genade overgeleverd zijn, aan zijn willekeur prijsgegeven;
— iemand weer in genade aannemen, het gebeurde vergeven en vergeten; genade vinden bij iem., in iemands oogen, gunst bij hem vinden, hem welgevallig zijn, (ook) gespaard worden, niet versmaad worden;
— (gew.) gena krijgen. verlichting van pijn of ziekte;
— (Zuidn.) zonder genade, altijd door, onophoudelijk drinken, werken zonder genade, buitengewoon veel;
— gunstbewijs; genade voor genade ontvangen, telkens een nieuw gunstbewijs ontvangen;
— (tusschenw.) lieve hemel; wel goeie genade! wat is dat een domme streek !
