Groot woordenboek der Nederlandse taal

Van Dale Uitgevers (1950)

Gepubliceerd op 01-01-2021

Hier

betekenis & definitie

bw.,

1. op deze plaats (die nadrukkelijk aangewezen wordt); ik heb hier zo’n pijn ; het zit me tot hier (met een gebaar naar de keel), ik ben er zo beu van dat ik er haast van braken moet; hier is het gebeurd; wie woont hier?, wie woont in dit huis;
2. (in ruimere zin) op de plaats waar de spreker zich bevindt: ik blijf hier ; gij hebt hier niets te maken ; wat moet die man hier ? 't is hier koud; van, naar, tot hier; hier vandaan; hier gezegd en (hier) gezwegen, gezegd als men iets onder het zegel van geheimhouding vertelt; — ik ben hier niet bekend, ik ben vreemd, in deze stad, deze streek; hij is niet van hier;is er hier wat te verdienen?, (als vraag van een koopman) kan ik u iets verkopen ? — met nadere bepaling : hier te lande, hier ter stede, in ons land, in deze stad; — hier in de buurt, in. deze omtrek; — hier en daar, op verschillende (of op enkele) plaatsen: ik heb er hier en daar iets van gehoord; de redenaar deed hier en daar een greep uit de rijke stof ; — in een basterdvloek : wel hier en ginder! — in bijz. bet. : op deze aarde, in dit leven : hier en hiernamaals ; — ook als aanwijzing van een plaats in een geschrift, of van het gesproken woord: hier eindigt het verhaal; hier is een woord weggevallen', hier zweeg (of stond) de spreker stil; — (ook) op dit punt, in dezen: hij heeft zich hier vergist; dat doet hier niets ter zake ; hier moet het lot beslissen; hier is geen redding mogelijk ;
3. om aan te duiden dat iets in het bezit of onder het bereik van de spreker is : ik heb hier een lekker stukje; ook gezegd als men iets overreikt: hier, man, daar hebt ge het, neem aan ; hier is de krant; hier! (onbeleefd, korzelig);
4. (met een ww. van beweging verbonden) naar deze plaats, hierheen : kom hier! ; ik ben hier gekomen om het u te vragen ; breng dat boek even hier; — als streng bevel ook zonder ww.: hier!, ook tot dieren;
5. (als voornaamwoordelijk bw.) verbonden met andere bw., gelijkstaand met een vz. gevolgd door een zn. of een aanw. vn. : hier moet je het mee doen, met dit; hier schuin over; hier achter langs (vgl. de volg. artt.).