(liet af, heeft afgelaten),
I. overg.,
1. toestaan en gelegenheid geven een plaats te verlaten : ik liet hem van de zolder af;
2. (bezonken vloeistoffen) laten aflopen, ze aftappen = verlaten: wijn aflaten; (Zuidn.) melk aflaten, ontromen ; afgelaten melk, ondermelk ; — een kanaal aflaten, spuien, de waterspiegel verlagen; — (bloed) aftappen door het openen van een ader ;
3. (van een koopsom of schuldvordering) iets laten vallen ;
4. (fabr.) een oven aflaten, zijn vuur matigen of koudstoken;
5. bij het naar beneden gaan vergezellen of lichten : laat mijnheer de trap af ;
6. (voorwerpen) aan een touw, aan een ketting laten afzakken, het tegenovergestelde van ophalen : kisten met het windas van de pakhuiszolder aflaten ; — zich aflaten, zich aan een touw enz. van een hoogte laten zakken ; [Opm.: geen samenst. is er in gevallen als : hij had er het slot (van zijn verhandeling b.v.) maar af moeten laten; laat de pelerine van uw mantel af, 't is warm genoeg ; ik heb mijn ring af gelaten ; — (Zuidn.) afleggen, niet langer dragen (kledingstukken)] ;
II.onoverg.,
1. van iem. aflaten, ophouden hem lastig te vallen of te kwellen : toen liet de duivel van hem af ;
2. van God aflaten, ophouden in Hem zijn steun te zoeken;
3. van iets aflaten, er mede ophouden, uitscheiden : laat af van kwaad te doen ; zij liet niet af hem haar waren aan te prijzen ; — laat af! houd op ! ga niet voort met uw verkeerde handeling ! — niet aflaten, hardnekkig volharden in iets dat kwaad is of een ander deert;
4. (fig.) (van iets waaraan een onaangename werking wordt toegeschreven) ophouden die werking te oefenen : nog laat het grimmig lot, dat u vervolgt, niet af (Ten Kate); (van handelingen die voor een ander onaangenaam zijn of van onaangename aandoeningen) ophouden iem. te kwellen, tot bedaren komen, inz. van de koorts: allengs ophouden, afgaan : toen de koorts afliet, viel hij in een geruste slaap ;
5. (gew.) de koeien laten af, beginnen minder melk te geven.
