Idomeneus was koning van Kreta, afstammeling van Minos. Deze geduchte krijger was aanvoerder van een groot contingent van tachtig schepen in de Trojaanse oorlog. Homeros meldt in de Odyssee dat Idomeneus behoorde tot degenen aan wie een gelukkige terugreis was beschoren. Latere auteurs daarentegen vertellen dat Idomeneus op zijn terugreis werd geteisterd door een hevige storm en dat hij Poseidon beloofde dat hij, bij een behouden aankomst op Kreta, degene zou offeren die hij er het eerst zou ontmoeten. Bij zijn landing op Kreta trof hij als eerste zijn zoon, volgens sommigen zijn dochter. Omdat hij getrouw aan zijn belofte het offer volbracht of juist omdat hij de gruweldaad wéigerde te voltrekken of slechts in schijn voltrok, kwam er een pest over het eiland, die pas een einde nam toen Idomeneus in ballingschap ging naar Italië.
Het verhaal vertoont gelijkenis met de geschie-denis van Jephta en zijn dochter (Richteren ii, 30-39). Met diverse laatantieke en voorts met postantieke varianten levert het in de 18e eeuw de stof voor een aantal belangrijke theaterwerken, o.m. een toneelstuk van Crébillon 1705 en opera’s van Campra/ Danchet 1712 en Galuppi/Ser-tor 1790. Het libretto van Varesco voor de opera 1781 van Mozart is naar de tekst van Danchet. Strauss schreef voor deze opera een muzikaal intermezzo 1931.
Enige episoden uit Idomeneus’ wedervaren in de Trojaanse oorlog vindt men in drie illuminaties in een 5e- of 6e-eeuws Ilias-handschrift in de Bibliotheca Ambrosiana te Milaan. In de beeldende kunst speelt hij verder geen rol.
