Harmodios & Aristogeiton was een vriendenpaar in Athene ten tijde van het bewind van de Peisistratiden Hippias en Hipparchos. Toen Hipparchos het oog liet vallen op de jongste van dit vriendenpaar, Harmodios, ontstonden er moeilijkheden. Eerst ontstak Aristogeiton in woede en later ook Harmodios, toen Hipparchos de zuster van de jongeman beledigde. Het tweetal beraamde een aanslag op de machthebber Hippias en zijn broer. Bij de uitvoering ervan in 514 v.C. konden ze echter slechts Hipparchos van het leven beroven en kwam ook Harmodios om. Aristogeiton werd gevangengenomen en gemarteld. Aldus het onopgesmukte verhaal van Thoukydides. Aristoteles geeft het verhaal met enkele afwijkingen: niet Hipparchos, maar een zekere Thettalos zou door Harmodios zijn afgewezen en deze Thettalos zou zich daarna onder bescherming van Hippias en Hipparchos uiterst agressief zijn gaan gedragen. Volgens Aristoteles zou Aristogeiton tijdens de verhoren opzettelijk voorstanders van het tirannieke bewind beticht hebben van deelname aan zijn complot, dit om de tegenpartij te verzwakken. Om aan zijn martelingen een einde te maken provoceerde hij ten slotte met een reeks beledigingen Hippias, die zijn gevangene doodde. Herodotos stipt het verhaal slechts aan en vermeldt dat Hipparchos een in een droom-gezicht vervatte waarschuwing in de wind sloeg en zich naar het feest van de Panathenaeën begaf, waar hij werd omgebracht.
Van een politieke tirannenmoord is zeker bij Thoukydides geen sprake: Hippias en Hipparchos, zonen van Peisistratos, voeren een gematigd bewind en de moord op Hipparchos is het gevolg van een gewone liefdesgeschiedenis. De zaak is echter kort na 510, toen het tirannenbewind met hulp van de Spartanen werd verjaagd, opgewaardeerd tot een politieke daad om aan de val van de Peisistratiden een Atheense glans te geven. Antenor vervaardigde na de slag bij Marathon (490) een beeldengroep voor de Agora – en daarmee het eerste openbaar opgestelde gedenkteken voor stervelingen – die door de Perzen tijdens hun plundering van Athene in 480 werd weggesleept. Kritias en Nesiotes maakten in 477-76 een nieuwe groep, vermoedelijk een kopie van de vorige, die blijkens afbeeldingen op vazen en marmeren kopieën grote bekendheid kreeg in de Griekse wereld. Alexander zou het origineel opnieuw op de Agora hebben laten opstellen. Een van de meest complete van de ons bekende kopieën stamt uit de Villa van Hadrianus te Tivoli (nu in Napels). Een vaas van de ‘Kopenhagenschilder’ in Würzburg uit ca. 475 v.C. toont de twee vrienden links en rechts van Hipparchos; zij zijn gemodelleerd naar de beelden op de Agora.
De Harmodios van genoemde groep stond model voor De eed van de Horatii van David. De groep als zodanig werd gebruikt voor de uitbeelding van de Russische arbeider en kolchozeboerin in het paviljoen van de Sovjet-Unie én voor Kameradschaft und Familie in dat van Duitsland op de Wereldtentoonstelling te Parijs van 1937.
