Van aalmoes tot zwijntjesjager

Dr. E. Schröder (1980)

Gepubliceerd op 10-04-2020

Waarachtig

betekenis & definitie

Wie het woord waarachtig vergelijkt met woorden als steenachtig, beestachtig, roodachtig, stuit op een schijnbare tegenstelling. Waarachtig betekent: echt, zeker, met de waarheid in overstemming; steenachtig is: gelijkenis tonende met steen, roodachtig: gelijkend op rood.

Toch hebben wij met hetzelfde ach-tervoegsel te maken. Oorspronkelijk luidde dit: -haftig (nog in heldhaftig en krijgshaftig); het is verwant met het werkwoord hebben en betekende vroeger ook alleen: hebbend (vreesachtig, deelachtig, en dus ook: waarachtig). De jongere betekenis is: gelijkend op. Merkwaardig is het accentverschil. Men zegt: vreesachtig, maar stéénachtig. Een uitzondering vormt reusachtig, dat wij volgens de regel reüsachtig zouden moeten uitspreken: op een reus gelijkend.