Van aalmoes tot zwijntjesjager

Dr. E. Schröder (1980)

Gepubliceerd op 10-04-2020

Makkelijk

betekenis & definitie

Er is een heel rijtje woorden waarvan naast elkaar voorkomen vormen met en zonder het voorvoegsel ge-. Men zegt: makkelijk en gemakkelijk, broeders en gebroeders, zusters en gezusters, zeggen en (zich laten) gezeggen, heel en geheel, buur en gebuur, lijken en gelijken, lukken en gelukken, tij en getij, touw en getouw (in de uitdrukking iets op touw, dat wil zeggen op het weefgetouw zetten).

Evenzo zien we een enkelemaal naast elkaar vormen met en zonder be-: hoeven en behoeven, danken en bedanken, horen en behoren. Het is heel waarschijnlijk dat deze voorvoegsels in de gesproken taal verdwenen zijn, omdat ze geen duidelijke betekenis meer hadden. In de voltooide deelwoorden immers zijn ze bewaard gebleven. De eigenlijke betekenis van gewas: samen, maar daarna kreeg het de functie te laten zien dat de handeling voltooid was. In zinnen als: hij heeft geslagen en: hij is gekomen, vervult gedus een taak. Daardoor kon het daar met meer succes weerstand bieden tegen klankverlies en afval.