Van aalmoes tot zwijntjesjager

Dr. E. Schröder (1980)

Gepubliceerd op 10-04-2020

Gevat

betekenis & definitie

Men treft het woord gevat pas sinds het begin van de achttiende eeuw bij Nederlandse schrijvers aan en aanvankelijk in een andere betekenis dan de huidige. Het is overgenomen uit het Duits, waar het gefasst luidt, wat eigenlijk betekent: in een Fasz, een vat gedaan.

Vandaar de betekenis: gereed, verzameld. Figuurlijk werd gefasst en ook Nederlands gevat dan gebezigd in de zin van: voorbereid, toegerust. Vandaar dat het gevolgd werd door het voorzetsel auf, Nederlands op. Men zeide bijvoorbeeld: hij was op die listige aanval niet gevat. Het Duitse gefasst is op den duur gaan betekenen: kalm, bedaard, rustig en ook: onderworpen. Het Nederlandse gevat daarentegen betekende later: verstand van iets hebbend en daarna: vlug van bevatting, snel gereed met een raak antwoord.