Van aalmoes tot zwijntjesjager

Dr. E. Schröder (1980)

Gepubliceerd op 10-04-2020

Aanstalten

betekenis & definitie

Wij hebben hier te maken met een woord dat pas in de 19e eeuw in het Nederlands is overgenomen uit het Duits. In die taal luidt het Anstalt en het behoort bij het werkwoord anstellen: inrichten, gereedmaken.

Anstalt is dus: voorbereiding, inrichting en dan ook: gebouw waarin een inrichting is gevestigd. Zo kent men Irrenanstalt: krankzinnigengesticht.Er is een verschil tussen aanstalten en toebereidselen: de laatste kan men in het geheim maken, de eerste niet. Bovendien worden toebereidselen langer van te voren gemaakt; aanstalten gaan onmiddellijk aan de handeling vooraf. Wie aanstalten maakt om te vertrekken, staat van zijn stoel op, neemt afscheid en begeeft zich naar de deur. Wie toebereidselen maakt, pakt zijn koffer, wisselt geld enz.