Woorden en uitdrukkingen verklaard

Dr. C.H. PH. Meijer (1919)

Gepubliceerd op 03-12-2020

De kat uit den boom kijken (zien)

betekenis & definitie

Vroeger meestal beschouwd als ontleend aan het katknuppelen en boom dus als = bodem, doch hiertegen pleit, dat de kat niet door kijken uit den bodem van de ton komt; tenzij men den zin er aan hecht: eerst de kat veilig en wel uit de ton en weggevlucht zien, vóór men zich in de nabijheid waagt, waartegen weder pleit, dat zien wel voorkomt, doch meest kijken, dat hierbij niet past. Daarom wil men er nu meer in zien: door strak kijken maken, dat een kat, die in den boom zit, er uit komt.

Hiervoor pleiten de uitdrukkingen: zoo vurig of kwaad zien, dat men een kat uit den boom zou kijken, en: de kat kijkt den vogel uit den boom. De bet., waarin de spreekwijze nu voorkomt, nl. van afwachten. tot men weet hoe de zaken staan of gaan, komt wel niet geheel overeen met de eig. bet., doch dan moet men óf zich denken, dat men den klemtoon op kijken moest leggen, en dat dus bedoeld werd eerst probeeren wat door kijken teweeggebracht kan worden, vóór men handelend optreedt (= de kat er uit haalt); óf men moet aannemen een verkeerd gebruiken van het spreekwoord, zooals meermalen voorkomt.