pidjetten 1

betekenis & definitie

pidjetten [masseren]. Van het Maleise en Javaanse pidjet, en dus minder juist dikwijls pitjitten geschreven. Door dit woord worden zekere manipulaties in de inlandse geneeskunde aangeduid, bestaande in wrijvingen en drukkingen met de volle hand en zachte knepen met duim en vinger. Strikt genomen is pidjet de speciale naam voor het knijpen, terwijl het wrijven oeroet heet; doch dit laatste woord is minder bekend, terwijl pidjetten, zo gebruikt dat het beide omvat, een woord is dat door de Europeanen in Indië dagelijks gebezigd en ook in Nederland niet zelden gehoord wordt. Dr. van der Burg zegt van het pidjetten in zijn klassieke werk Geneesheer in Nederlandsch-Indië, deel I, p. 249: ‘Dat systematisch knijpen en wrijven nuttig kunnen zijn, ook bij abnormale toestanden van het lichaam, is bekend, en dat beide als aangename prikkels reeds bij de volkeren der oudheid in zwang waren, behoeft niet herinnerd te worden. Zeer zeker zijn die bewerkingen hoogst aangenaam bij groote spiervermoeidheid, en hoewel somtijds zeer pijnlijk onder de operatie, is het effect ervan uitstekend. Nadeelen van de behandeling zijn alleen waarneembaar bij menschen, die er om zoo te zeggen misbruik van maken en er zoo door verwend zijn, dat zij er niet meer buiten kunnen, en bijvoorbeeld niet kunnen slapen zonder geknepen en gewreven te worden. Men zou de gewoonte bijna onder de middelen tot genot kunnen brengen.’ Vergelijk ook wat ik over het pidjetten en de pidjetsters van beroep gezegd heb in mijn Java, deel I, p. 487.

De methode om voor zekere kwalen en lichaamsgebreken het knijpen en wrijven als geneesmiddelen aan te wenden, is in ons land in groot aanzien gekomen door de voortreffelijke resultaten, daarmee verkregen door onze beroemde Metzger [Dr. J.G. Me(t)zger (1838-1909) was een Amsterdamse arts die rond 1880 massage toepaste als geneeskundige handeling]. Men hoort echter op zijn manipulaties nooit de naam van pidjetten toepassen, en zij schijnen inderdaad van die van de Javaanse pidjetsters (het vak wordt meest door vrouwen uitgeoefend) nogal te verschillen. Dr. Metzger waakt tegen het misbruik door het te doen op een wijze waarbij van ‘wellustig genieten’ zelden sprake is. Ik heb nooit een van zijn patiënten zijn behandeling onder de middelen tot genot horen noemen.