Sociaal functioneren definieert de wijze waarop een individu interacteert binnen een bepaalde context en zijn mogelijkheden om sociale rollen te vervullen binnen deze verschillende contexten als werk, sociale activiteiten en (familie) relaties (Bosc, 2000).
Kort gezegd: Sociaal functioneren is de wijze waarop een persoon deelneemt aan het sociale verkeer.
Sociaal functioneren heeft in het sociaal werk een belangrijke plek. Sociaal werkers werken met mensen die door fysieke, psychische, sociale of andere oorzaken problemen ervaren in het sociaal functioneren.
Voor het beschrijven van sociaal functioneren is het belangrijk over welk sociaal functioneren geschreven wordt. Onderwerpen als sociale contacten, (a)sociaal gedrag, toegang tot middelen en diensten kunnen allemaal onder sociaal functioneren vallen.
Refenentiekaders en leefgebieden worden gebruikt om richting te geven aan het schrijven over sociaal functioneren. Een voorbeeld van een indeling van die dimensies is de persoonlijkeondersteuningsuitkomsten schaal (POS) die gebaseerd is op de 8 domeinen van de kwaliteit van bestaan door R. Schalock.
Sociaal functioneren in persoonlijk contact:
Eenzame ouderen kunnen zich bijvoorbeeld eenzaam voelen doordat ze als gevolg van hun ouderdom:
minder makkelijk kunnen reizen,
vergeten dat ze toch regelmatig bezoek krijgen,
een vriendenkring hebben die langzaam uitsterft,
kinderen hebben die te druk zijn met werken,
geen kinderen hebben,
etc.
Eenzaamheid geldt als een probleem in het sociaal functioneren omdat de eenzame persoon ervaart dat hij, in vergelijking met anderen, minder goed presteert in de kwaliteit en/of frequentie van het soort contact dat hij wenst.
Sociaal functioneren in collegiaal contact:
Een medewerker die door zijn team wordt buitengesloten wordt beperkt in het sociaal functioneren op zijn werk. Hij ervaart het contact met zijn collega's als onprettig, dit kan bovendien een negatief effect hebben op zijn prestaties als medewerker. Mogelijk beinvloedt de situatie op zijn werk ook zijn sociaal functioneren thuis.
