oppervlakactief of (verouderd) capillairactief, de specifieke hoedanigheid van stoffen die bijzonder sterke neiging vertonen in grensvlakken te worden geadsorbeerd, vooral als gevolg van de verlaging van de grensvlakspanning die zij teweegbrengen.
Verreweg het grootste deel der grensvlakactieve stoffen behoort tot de amfipolaire stoffen, waarvan de moleculen een hydrofoob en een hydrofiel gedeelte bezitten. Dit is de oorzaak van de sterke neiging tot ophoping aan water-lucht- of water-oliegrensvlakken, die bijv. in schuim en emulsies voorkomen. Het hydrofiele deel voelt zich goed thuis in de waterige fase, het hydrofobe deel wordt daardoor uitgestoten en opgenomen in de olie. Het hydrofobe deel is bijna steeds een koolwaterstofketen, het hydrofiele meestal een kleine dissocieerbare groep, bijv. een sulfaat-, carboxylaat- of trialkylammoniumgroep, doch het kan ook niet-ionogeen zijn. Hierop is de classificatie der grensvlakactieve stoffen gebaseerd:
grensvlakactieve stoffen:
→ ionogeen
→ niet-ionogeen → anionactief, kationactief