Technische encyclopedie

Winkler Prins (1975)

Gepubliceerd op 06-11-2024

GLOEIEN

betekenis & definitie

(Fr.: recuire; Du.: glühen; Eng.: to anneal), het verhitten tot gloeihitte; bij metalen een bewerking die deel uitmaakt van verschillende warmtebehandelingen om de gewenste eigenschappen te verkrijgen.

Vele warmtebehandelingen hebben aparte benamingen: harden, veredelen, patenteren enz.

Normaalgloeien
, een warmtebehandeling voor staal, waarbij een fijnperlitische structuur ontstaat door te verhitten in het austenietgebied en daarna matig snel af te koelen.



Zachtgloeien
heeft tot doel het metaal zo zacht mogelijk te maken. Voor staal ligt de zachtgloeitemperatuur van 650...750°C, waarbij bolvormige cementiet ontstaat. Koper wordt zachtgegloeid bij 700...800°C om de versteviging die is opgetreden na het koudvervormen te niet te doen. Roestvast staal wordt bij 1000°C gegloeid en daarna snel in water afgeschrikt, waardoor een austenitische structuur ontstaat.



Spanningsvrij gloeien
dient om de spanningen op te heffen die bij koudvervormen of door ongelijkmatig verhitten, bijv. bij lassen, optreden. Voor staal: verhitten beneden 720°C, waarbij geen structuurverandering optreedt. Koudvervormend messing kan door verhitten op ca. 300°C (geen eigenlijke gloeitemperatuur) spanningsvrij worden. Indien alleen inwendige spanningen worden weggenomen, terwijl de hardheid en sterkte weinig veranderen, is ook de term herstelgloeien in gebruik.



Rekristalliserend gloeien,
een verhitting waarbij de structuur wordt gewijzigd. Voor staal: verhitten in het austenietgebied, dus boven 850°C, afhankelijk van het koolstofgehalte. Koudvervormd aluminium rekristalliseert bij 650°C, evenals koudvervormde ferriet in zacht staal.



Homogeen gloeien
dient om de concentratieverschillen in de matrix zoveel mogelijk te doen verdwijnen. De vereiste temperatuur hangt af van het fasendiagram der legering.



Ferritisch gloeien
wordt toegepast om gietijzer een ferritische grondstructuur te geven: langdurig verhitten tussen 700...800°C en langzaam koelen.

< >