(Fr.: joint de cardan; Du.: Kreuzgelenk; Eng.: universal (Hooka’s) joint), ook: scharnierkoppeling, en (onjuist) kruiskoppeling, een koppeling voor assen die een constante of veranderlijke hoek met elkaar maken. Daartoe zijn de aseinden elk van een gaffel of vork voorzien, die 90° ten opzichte van elkaar gedraaid zijn.
De pennen aan de buitenzijde van de gaffels aangebracht, worden in een ring draaibaar bevestigd. Op deze wijze kunnen de assen tot een bepaalde grens elke willekeurige hoek met elkaar maken. Als de aandrijfas met constante snelheid ronddraait, roteert de aangedreven as afwisselend sneller en langzamer. Door twee cardankoppelingen achter elkaar aan te brengen wordt onregelmatigheid vermeden, als de gaffels van de tussenas dezelfde stand hebben en de hoeken van deze as met de drijfas en de aangedreven as gelijk zijn; een dergelijke cardankoppeling noemt men homo-kinetisch. De kruiskoppeling heeft ter verbinding van de gaffels een kruis in plaats van een ring.