Technische encyclopedie

Winkler Prins (1975)

Gepubliceerd op 10-01-2025

BIMETAAL

betekenis & definitie

(Fr.: bimétal; Du.: Bimetall; Eng.: bimetal), een strip van op elkaar gelaste, gewalste of gesoldeerde metaalstroken met verschillende (lineaire) uitzettingscoëfficiënt; meestal staalsoorten met verschillend nikkelgehalte. Nikkelstaal met 25% Ni heeft de grootste, met 35% Ni de kleinste uitzettingscoëfficiënt. Van invar (Ni36Fe64) is de uitzettingscoëfficiënt nagenoeg nul; het wordt vooral gebruikt in bimetaalthermometers.

Bij verwarming kromt zich de strip in de richting van de strook met de kleinste uitzettingscoëfficiënt; deze kromming is een maat voor de temperatuurverhoging. Een bimetaalstrip met een lengte van 200 mm en een dikte van 0,5 mm heeft een uitzetting van ca. 0,8 mm °C−1; een grotere gevoeligheid kan worden bereikt door de strip in de vorm van een schroef of een spiraal te winden, zodat de lengte kan worden vergroot.

De eigenschap van de kromming van de bimetaalstrip wordt o.a. gebruikt voor het meten van temperaturen en voor het meten van de effectieve waarde van elektrische stromen en spanningen met thermische meetinstrumenten. Voorts komen bimetaalstrippen voor als onderdeel van thermostaten, thermische relais en (andere) thermische beveiligingen. Het bimetaal kan daarbij fungeren als schakelend element in een elektrische keten, waar het bij een bepaalde temperatuur een contact sluit of verbreekt (strijkijzer, koelkast), dan wel een commando geven aan een mechanisch werkende schakelaar, bijv. door het wegdrukken van een pal.

< >