Technische encyclopedie

Winkler Prins (1975)

Gepubliceerd op 27-11-2024

AANTREKKING

betekenis & definitie

(Fr.: attraction; Du.: Anziehung; Eng.: attraction), ook attractie, het verschijnsel dat voorwerpen (lichamen, deeltjes) elkaar op afstand zodanig kunnen beïnvloeden dat zij hun onderlinge afstand verminderen; de aantrekkende kracht zal in het algemeen afhangen van hun afstand.

Zo zijn de zwaartekracht (gravitatie) en de elektrostatische-aantrekkingskracht omgekeerd evenredig met het kwadraat van de afstand van de wisselwerkende lichamen of deeltjes. Centrale krachten (zoals gravitatie en elektrostatische-aantrekkingskrachten) werken langs de verbindingslijn van de zwaartepunten van de deeltjes; er bestaan ook niet-centrale krachten, bijv. in de kernfysica.Gravitatie is de algemene aantrekking die twee massa’s op elkaar uitoefenen en die omgekeerd evenredig is met het kwadraat van hun onderlinge afstand.

Elektrostatische aantrekking vindt plaats tussen ongelijknamige (tegengestelde, dus −/+ of +/−) elektrische ladingen en volgt de wet van Coulomb; gelijknamige (+/+ of −/−) ladingen gedragen zich analoog maar stoten elkaar af. Tussen moleculen is elektrostatische aantrekking de oorzaak van moleculaire cohesie. Een neutraal, niet-stroomgeleidend lichaam bestaande uit een stof waarvan de diëlektrische constante groter is dan zijn direct omringende omgeving, wordt door een elektrische lading aangetrokken als het elektrische veld dichter bij de lading sterker wordt (bijv. papiersnippers bij een door wrijven elektrisch geladen glasstaaf).

Magnetische aantrekking vindt plaats tussen ongelijknamige (N/Z of Z/N) magnetische polen; de aantrekkingskracht die twee magneetpolen op elkaar uitoefenen is omgekeerd evenredig met hun onderlinge afstand. Gelijknamige (N/N of Z/Z) polen gedragen zich analoog maar stoten elkaar af. Een niet-gemagnetiseerd lichaam bestaande uit een stof waarvan de permeabiliteit groter is dan zijn direct omringende omgeving, wordt door een magneetpool aangetrokken als het magnetische veld dichter bij de pool sterker wordt. Twee stroomvoerende wikkelingen trekken elkaar eveneens door magnetische werking aan (regel van Ampère). Met dit verschijnsel is de eenheid van elektrische stroom gedefinieerd.

De magnetische-aantrekkingskracht berust op de dipool-dipoolwisselwerking tussen twee magneten en is een voorbeeld van een niet-centrale kracht; andere voorbeelden zijn kernkrachten en vanderwaalskrachten.

< >