Synoniemen zoeken
Synoniem van onderzoeken
Synoniem van 'n ander trefwoord
Groot Synoniemenwoordenboek
P.G.J. van Sterkenburg (1991)
onderzoeken
onderzoeken - nadere informatie proberen te krijgen of meer inzicht in iets. Het lijdend voorwerp kan een persoon, dier of zaak zijn. Onderzoek doen (naar) heeft een weglaatbaar voorzetselvoorwerp waarin een zaak genoemd wordt. Uitvogelen, uitzoeken of uitvissen heeft een verplicht lijdend voorwerp: een onstoffelijke zaak. Zo ook navlooien, uitvlooien, uitplussen en uitpluizen (alle informeel): zeer nauwkeurig iets onderzoeken (bijvoorbeeld een probleem). Nasporen, naspeuren of, informeler, navorsen, napluizen, nasnuffelen of, deftig, navorsen doet men met gebeurtenissen uit het verleden. Worden die zeer grondig onderzocht, dan zoek je ze tot op de bodem uit. Onderzoeken of iets in orde is, goed verloopt of juist is, heet controleren; wanneer de te controleren zaak een apparaat, voertuig of iets dergelijks is, kan nakijken, corrigeren of (formeel) nazien worden gebruikt. Analyseren of ontleden is onderzoeken hoe iets opgebouwd is, uit welke onderdelen het bestaat. Het rectum of de vagina wordt door een arts met twee vingers getoucheerd. Bij peilen of aftasten wordt iemands mening, de politieke opinie en dergelijke voorzichtig onderzocht. Aftasten heeft ook een letterlijke betekenis: iets door tasten onderzoeken. Nagaan heeft een afhankelijke vraagzin of een voornaamwoord als object: 'nagaan hoeveel winst er is gemaakt'; 'wil je dat even nagaan?' Testen heeft betrekking op een persoon, een pparaat, een methode e.d.; een persoon wordt bijvoorbeeld onderzocht op zijn intelligentie, een apparaat op zijn doelmatigheid Iets onderzoeken op zijn hoedanigheid, waarde en dergelijke heet toetsen, beproeven, uitproberen, proberen of uittesten: 'hij toetste de elasticiteit van het materiaal'. (Zie: proef, op de - stellen.) Iemands uithoudingsvermogen en dergelijke stel je op de proef. Screenen heeft een persoon als lijdend voorwerp en betekent: iemand door middel van een test medisch onderzoeken. Gebieden worden geëxploreerd op de aanwezigheid van bodemschatten. Een geschrift of tekst houdt men tegen het licht; men onderzoekt de inhoud nauwkeurig. Ook te gebruiken is op de keper beschouwen. Door op iets of iemand te kloppen beklop je die zaak of persoon. Een arts onderzoekt inwendige organen door ze te percuteren. Gebruikt hij röntgenstralen, dan licht hij zijn patiënt door. Men kan ook een bedrijf doorlichten, en wel op efficiency. Onderwerpen en problemen worden grondig onderzocht of uitgediept.
Zie: controleren; verzekeren; zoeken.
Synoniemen Handboek
Jef Anthierens (1998)
Handwoordenboek synoniemen
J.V. Hendriks (1898)
Onderzoeken
Eene poging aanwenden om tot eene nauwkeurige kennis van iets te geraken, of een doei te bereiken. Verkeert men geheel in het onzekere omtrent de uitkomst zijner nasporingen, dan onderzoekt men; meent men daarentegen eene bepaalde uitkomst te mogen verwachten, dan neemt men de proef. De waarnemingen der natuurkundige moeten, om tot den rang van wetenschappelijke waarheden verheven te worden, door proefnemingen worden bevestigd. Beproeven is, naar zijne oorspronkelijke beteekenis, on¬derzoeken of iets goed is, iets aan eene proef onderwerpen. Een steen be¬proeven een stoomketel beproeven een nieuw geweer beproeven. Beproeft de harten of zij uit God zijn. Gaandeweg is de zin van beproeven beperkt tot dien van het wagen van eene poging om te zien of men eene zaak kan uitvoeren en of er mogelijkheid bestaat om haar uit te voeren. Ik wil het wel eens beproeven. In de spreektaal wordt hiervoor meest probeeren gebruikt.
Muiswerk Educatief
Muiswerk Educatief (2017)
onderzoeken
onderzoeken - onregelmatig werkwoord
uitspraak: on-der-zoe-ken
1. precies kijken wat er aan de hand is
♢ de politie onderzocht de diefstal
1. de dokter onderzoekt de patiënt
[kijkt welke ziektes of gebreken hij heeft]
Onregelmatig werkwoord: on-der-zoe-ken
ik onderzoek
jij/u onderzoekt
hij/zij onderzoekt
wij/zij/jullie onderzoeken
ik/jij/u/hij/zij onderzocht
wij/zij/jullie onderzochten
hij heeft onderzocht
de/het/een onderzochte ....
onderzoekend, onderzoekende