Synoniem van berispen

berispen - heeft een weglaatbare voorzetselbepaling: 'iemand berispen', 'iemand over zijn gedrag berispen'. Synoniemen, eveneens met weglaatbare voorzetselbepaling met 'over': de les lezen, kapittelen, onderhouden, op de vingers tikken en onder handen nemen. Zonder voorzetselbepaling: terechtwijzen, terechtzetten, (iemand) een bril opzetten, (iemand) een bril op de neus zetten, op zijn kop geven, een les(je) geven, om de oren geven, corrigeren en, in informele stijl, een standje geven. Zonder voorzetselbepaling ook: (iemand) de waarheid zeggen, en (iemand) zijn vet geven. Beknorren, met weglaatbare voorzetselbepaling, betekent hetzelfde, maar gebeurt altijd op een goedmoedige toon. Brommen op en, in België, bepruttelen zijn synoniemen. Vermanen gebruikt men als iemand tevens wordt aangespoord tot beter gedrag. Dreigend of dringend vermanen is (iemand) de pin op de neus zetten of (iemand) de pen op de neus zetten. Verder een ruim scala aan mogelijkheden wanneer het berispen in felle bewoordingen geschiedt. De nu volgende woorden en uitdrukkingen kunnen alle worden gebruikt met een weglaatbare voorzetselbepaling ingeleid met 'over': iemand uitfoeteren, uitketteren, de mantel uitvegen, van leer trekken tegen, de wind van voren geven, een uitbrander (of schrobbering) geven, in informele stijl ook: iemand uitveteren, op zijn vestje spuwen, de oren wassen, op zijn donder (of lazer, sodemieter) geven, een veeg uit de pan geven of een hartig woordje met (iemand) spreken. Uitvloeken gaat gepaard met vloeken.

Zie verder: aansporen tot; kritiseren; plaats, (iemand) op zijn - zetten; straffen; uitschelden (voor); uitvaren tegen.

Gezegde(s):
• kat geven
• de mond snoeren
• de mantel uitvegen
• iemand zijn karotten (= wortelen) schrapen
• op zijn nummer zetten
• de vinger op de mond leggen
• de les lezen
• op de korrel nemen
• op zijn zielement geven
• een sjar geven
• van jetje geven
• tot de orde roepen
• de levieten lezen
• de metten lezen
• hel en verdoemenis geven
• zijn vet geven
• een uitbrander geven
• iemand een bokking geven
• van leer trekken
• in de mangel nemen
• iemand de oren wassen
• de wacht aanzeggen
• een schot voor de boeg geven
• iemand zijn eieren geven (= of: zijn acht zaligheden)
• op het matje roepen
• iemand de volle laag geven
• iemand door de mosterd halen
• iemand op zijn voorman zetten
• iemand door de pekel halen
• iemand een bril opzetten
• iemand de broek opbinden
• iemand zijn biecht lezen
• iemand iets voor de voeten gooien
• iemand iets op zijn brood geven
• iemand onder handen nemen
• van dik hout zaagt men planken

Zijne afkeuring te kennen geven. De sterkste beteekenis heeft laken. Men laakt wat volstrekt af te keuren is. Berispen, gispen, bedillen sluiten eene bijgedachte in, het eerste dat een meerdere zijne afkeuring streng en met redenen omkleed te kennen geeft, het tweede die van eene scherpe en hekelende, het derde van eene vitterige, kleingeestige, dikwijls ongegronde afkeuring. Oude lieden zijn soms bedilziek: men kan hun moeielijk iets naar den zin doen.

berispen - regelmatig werkwoord
uitspraak: be-ris-pen

1. streng zeggen dat je zijn gedrag afkeurt
♢ de leraar berispte ons toen we te laat waren

Regelmatig werkwoord: be-ris-pen
ik berisp
jij/u berispt
hij/zij berispt
wij/zij/jullie berispen
ik/jij/u/hij/zij berispte
wij/zij/jullie berispten
hij heeft berispt
de/het/een berispte ....

Synoniemen
terechtwijzen