De bus factor is een maat om te bepalen hoe afhankelijk een bedrijf of organisatie is van één van zijn werknemers of leidinggevenden. Daarvoor stelt een organisatie zichzelf de vraag wat de gevolgen zouden zijn als een teamlid plots door een bus zou worden overreden.
Heeft dat bij 1 lid al grote gevolgen, dan zegt dat iets over de kwetsbaarheid van een organisatie. Men spreekt dan van een lage bus factor. Vanzelfsprekend is het risico bij een hoge bus factor, van 10, bijvoorbeeld, lager. Dan is een bedrijf of project beter voorbereid mocht iemand onverwacht wegvallen. Met name in de softwarebranche wordt gebruik gemaakt van de bus factor. Dit doordat veel projecten specifieke kennis vereisen.
Aangereden worden door een bus is een extreem voorbeeld. De bus factor behelst ook meer realistische gebeurtenissen, zoals teamleden die een kind krijgen, op vakantie gaan of ziek worden. Andere gangbare definities zijn ‘truck factor’, of ‘lorry factor’.
Met de bus factor kan een bedrijf ook bepalen of cruciale informatie niet te beperkt blijft tot een kleine groep mensen. Dat kan van invloed zijn op de bedrijfsvoering. Als, bijvoorbeeld, blijkt dat een project valt of staat met de vakkennis van één werknemer, kan een bedrijf kiezen om die kennis meer te spreiden. Ook kan besloten worden om diegene op een ander project te plaatsen. Zo kunnen zijn vervangers zich die kennis eigen maken, terwijl die persoon binnen handbereik is.
Het begrip bus factor dook voor het eerst op in 1994, toen een Amerikaanse onderzoeker zich openlijk afvroeg wat er zou gebeuren met de opkomende programmeertaal Python, als de maker daarvan, de Nederlandse Guido van Rossum, aangereden zou worden door een bus. Inmiddels wordt de term ook in andere bedrijfssectoren toegepast, en is vaste prik in handleidingen voor programmeurs.
