wees op uw hoede voor hen die een aangeboren lichamelijke afwijking hebben. Deze spreekwijze (reeds bij Goedthals, blz. 51) wordt gewoonlijk in verband gebracht met Gen. 4:15: „De Here stelde een teken aan Kaïn”, waaruit het volksgeloof heeft opgemaakt dat Kaïn van God een teken aan het lichaam kreeg.
Hoe men nu hieruit onze spreekwijze moet verklaren, is niet duidelijk. En waarom men dit heeft toegepast op mensen die een lichaamsgebrek hebben, is zeker niet op ongezochte wijze te verklaren. Misschien schuilt er iets onder van het oude vooroordeel dat een lichaamsgebrek als een zondestraf beschouwde (vgl. Joh. 9:2). Hoe het zij, zonder twijfel heeft men hier te doen met een zeer oude volkswijsheid, op welker jongere vorm een bijbelwoord van invloed is geweest. Er bestaat in verschillende talen een menigte waarschuwingen tegen lammen, schelen, kreupelen, bultenaars, mensen met rood haar, mannen zonder baard, vrouwen met een baard, mannen met een vrouwenstem, en soms wordt het woord getekend daarbij uitgedrukt, soms is de vorm geheel anders.
De meeste dier gebreken zijn erkende eigenschappen van de duivel, die ze voor een deel uit de oudere mythologie heeft geërfd. Men had dus alle reden om tegen die mismaakten of misdeelden op zijn hoede te zijn. Vgl. de Fr. spreekw. bigle (louche), borgne, bossu, boiteux, ne t’y fie, si tu le peux, dat een variant is van défiez vous des gens marqués au B; Hd. hüte dich vor den Gezeichneten', Eng. take heed of a person marked (and a widow thrice married); beware of him whom God has marked; Lat. cave tibi a signatis.
