Spreekwoorden en gezegden

F. Stoett (1977)

Gepubliceerd op 14-10-2020

Slib vangen

betekenis & definitie

zijn doel niet bereiken, in zijn oogmerk niet slagen; ook in de zin van bot vangen (zie ald.). De schrijfwijze slip (en niet slib), die op de oudste plaatsen voorkomt, wijst erop dat we hier niet aan het znw. slib, slijk, mogen denken.

In de 17de eeuw lezen we herhaalde malen: slip halen, krijgen, hebben, vangen, geven, naast een slippen vangen, voor: niet verkrijgen wat men gehoopt had, zich iets zien ontglippen; ook: slip zijn, raken, weg zijn, raken. Waarschijnlijk moet men dit slip verklaren als het slippen, de ontslipping (vgl. Hd. Schliff en Schlipfe), terwijl vangen niet oorspronkelijk is, maar pas werd gebruikt toen de verwarring met slib al had plaats gehad (minder aannemelijk is dat het hier nog de vroegere bet. bewaart van ontvangen, die nog bekend is in het Noordhollandse geld vangen). Vgl. bij Tuinman 1,310:,,sliep, sliep, dit is een jouwwoord van de kinderen, waarmede zij ymand verwijten, dat hy een slippen heeft gekregen, gelijk die een paling bij den steert houd". In Groningen: da’s 'n slippen, dat is mislukt, dat is niet raak geweest; ’n slippen hollen, een fout begaan hebben; vgl. ’n tunnel hollen, een mispas doen, zich te buiten gaan. Fr. manquer son coup; prendre un rat; Hd. seinen Zweck verfehlen; Eng. to miss one’s aim of one’s purpose; to give a p. the slip, iemand laten ontsnappen, hem in de steek laten; to get a slip, zakken voor een examen.