honger drijft de mens zozeer in het nauw dat hij tot de uiterste middelen, ook tot geweld, zijn toevlucht moet nemen. De gedachte is zeer oud, al in de laat-klassieke literatuur gestaafd (Flav.
Josephus, Bellum Judaicum); in de hier vermelde formulering sinds Prov. Comm. in de Ndl. spreekwoordenboeken; in Celestina: „den honger... is eenen verweckere ende slijpere des verstants” (L v°). Hd. der Hunger ist ein scharfes Schwert; Eng. hunger is sharper than thorn of the sword. Geen Fr. equivalent.