Spreekwoorden en gezegden

F. Stoett (1977)

Gepubliceerd op 14-10-2020

Geen blad voor de mond nemen

betekenis & definitie

ronduit, onbewimpeld spreken. In de 18de eeuw bij ons bekend blijkens Tuinman 1, 39: „Hy neemt geen blad voor den mond, dit zegt men van ymand, die vry uit en onbewimpeld eenen anderen zijne feilen en misdrijven onder den neus wrijft”.

Ook in het Hd. is de uitdrukking vrij gewoon: kein Blatt vor (den Mund) nehmen. Eig.: wat men zegt niet van een blad lezen, waarop alles weloverwogen geschreven staat, doch het zeggen zonder er vooraf goed over nagedacht te hebben, wat op ’t hart ligt. Minder wsch. is een verklaring uit het in de middeleeuwen voorkomende gebruik van een blad bij het kussen van een meisje: de minnaar geeft voor een blad te willen kussen dat op haar mond ligt, en een derde trekt dan het blad weg (zie Huizinga, Herfsttif 172). Als dit de bron was, zou de uitdr. ouder zijn. Fr. dire sa pensée toute crue; ne pas y aller par quatre chemins; Eng. to speak one’s mind freely; not to mince the matter.