Spreekwoorden en gezegden

F. Stoett (1977)

Gepubliceerd op 14-10-2020

Een slag om de arm houden

betekenis & definitie

eigenlijk gezegd van een touw dat men niet ten einde toe laat vieren; vandaar: zich niet onherroepelijk en stellig voor iets verklaren, maar zo dat men altijd nog terug kan. Onder een slag moet men dan verstaan het om iets heen geslagen deel van een touw, een wikkeling (Hd.

Schlag). De zegsw. wordt het eerst door Tuinman vermeld. Een oudere, nog slechts gewestelijk bekende synonieme uitdr. was de bocht onder (of achter) de arm hebben, dat wellicht eveneens ontleend is aan het vieren van een touw, dat men niet terstond geheel laat uitlopen, maar waarbij men een bocht, een wikkeling om de arm houdt, teneinde het uitschieten te beletten. In Groningen en Oost-Friesland betekent de bocht om de(n) arm hebben welgesteld zijn, er warmpjes in zitten. Er zijn geen nauwkeurige equivalenten in de mod. talen; men kan als vert. gebruiken: Fr. se réserver un expédient; avoir quelque porte de derrière (ook Ndl. een achterdeurtje openhouden); répondre en Normand; Hd. sich ein Hintertürchen offen halten; Eng. to keep one’s way back open; to keep oneself a loophole.