Spreekwoorden en gezegden

F. Stoett (1977)

Gepubliceerd op 14-10-2020

Een houten Klaas

betekenis & definitie

een links, onhandig, verlegen persoon, iemand die niet vlot in de omgang is; vaak bepaaldelijk een verlegen minnaar, of een voor liefde onverschillige jongeman. Evenzo een droge en een stijve Klaas.

De bnww. in deze uitdr. zijn later toegevoegde versterkingen; Klaas op zichzelf komt reeds vroeg met deze bet. voor; in het Hd. Klaus en in het Fr. Colas in soortgelijke toepassing. Hoe deze associatie ontstaan is, is moeilijk meer uit te maken; niet onwsch. is dat deze zeer algemene, niet-aristocratische naam verbonden werd met de gedachte aan boers- of plompheid, waaruit bovenvermelde toepassing licht kon voortkomen. Mogelijk schuilt er ook enige klanksymboliek in. Dit is wsch. het geval in de synonieme uitdr. een stijve jurrie, ouder een stijve jurt, uit Jurt, Jurrit, de Fri. vorm van Evert; deze u-klank is in vele woorden geassocieerd met een ongunstige, afkeurende of smalende zin.De klad erin brengen, de klad is erin, in eig. zin: de markt bederven; ruimer: in diskrediet brengen, resp. zijn, doen verlopen. Klad is hierin een verbaal subsi, nl. van kladden in de zin van knoeien in de handel, beneden de prijs verkopen, dat reeds in het begin van de 17de eeuw gebruikt werd (WNT VII, 2, 3306; de verklaring die van ergens de klad in brengen op kol. 3289 gegeven wordt, is onhoudbaar). Er zijn geen equivalenten in de moderne talen.