in verbinding met kopen of verkopen, betekent zonder te meten of te wegen, voetstoots, zoals het daar ligt; ook: de gehele rommel, massa. Bijna in geheel Nederland is de uitdr. bekend; vgl. het Fri. roeze, iets overnemen zonder het te meten of te wegen; op 'e roes keapje (offorkaepje)', ook by de roes, bij de massa, bij de vleet; in roeske apels, een aardige hoop, een zootje appels; in Noord-Holland betekent roezen gissen, schatten, raden; het gaat bij de roes; hij heeft het maar zowat geroesd; Groningen: iets in de roeze kopen of verkopen, alles wat er is; Oostfri.: ruse, rüse, de gehele rommel; in de ruse kopen of rusen; Deventer: in de ruze verkopen, d.i. op ’t gezicht, zonder te tellen, te meten of te wegen; ruzen, ramen, Zuid-Nederland: iets op de ruze kopen; roezen, iets kopen of verkopen zonder wegen of meten, bij de hoop en de wikke kopen of verkopen.
Over de onzekere oorsprong zie De Jager, Frequ. 1, 547 en Franck-v. Wijk 555, die beide verwantschap vermoeden met het Mnl. wkw. rusen, lawaai maken; Zuidndl. ruizen, werpen, smijten; bij de roes zou dan kunnen betekenen: zoals het neergesmeten wordt_of ligt. Vgl. ook het znw. ruzie; roezig weer, onstuimig weer; roezemoezig, onordelijk, en het in de 17de eeuw herhaaldelijk voorkomende ruizemuizen, roezemoezen, leven maken, drukte maken, rumoerig zijn. Te vergelijken is nog de hele rataplan, eig. een klanknabootsend woord, maar hier gebezigd ter aanduiding van „een chaotische massa dingen, die de spreker in zijn voorstelling nog niet heeft kunnen ordenen of die in zijn waardering de moeite van een nadere ordening niet waard zijn” (WNT). Fr. vendre quelque chose en bloc; Hd. etwas in Bausch und Bogen verkaufen; Eng. to sell by the bulk, in the lump.
