Een brave ziel
‘Ziel’ staat meermalen voor: mens. Vgl. bijv.: de gemeente X telt zoveel zielen (inwoners). De uitdrukking bedoelt dan ook: een braaf mens. ii 155. Een dorstige ziel. Ontleend aan Ps. 107 : 9, waar st...Lees meer
Bij mijn ziel
'Ziel' gaat hoogstwaarschijnlijk terug op Gr.: aiolos, beweeglijk, en is misschien verwant aan: zee. De uitdrukking is ontleend aan enkele teksten in de bijbelboeken Samuel en Koningen. Ze betekent zo...Lees meer
Een fijnbesnaarde ziel
Een gevoelig iemand, een zeer serieus mensEen hongerige ziel
Gekscherende uitdrukking voor iemand, die honger heeftEen ouwe ziel
Aanduiding voor een hulpbehoevend oud mensEen vrome ziel
Gekscherende aanduiding voor een vroom mensLiggen te zieltogen
‘Zieltogen' is in de vervoeging zwak: zieltoogde, gezieltoogd, dus worden de leden als onscheidbaar aangemerkt en is het woord - evenals herbergen, beraadslagen e.d. - gevormd van een znw. zieltoog. H...Lees meer
Iemand ziels liefhebben
Ontleend aan Sam. 18:3: ‘Jonathan nu en David maakten een verbond, dewijl hij hem lief had als zijn ziel’. Buitengemeen veel van iemand houdenEen zielig geval
Benarde omstandigheden waarin of waaronder iemand verkeert. ‘Zielig' is taalkundig moeilijk te verdedigen. Vermoedelijk houdt het verband met: een arme zielEen zielig gezicht
Ook hier is 'gezicht’ ‘t het geziene. De ‘ziel’ is oorspronkelijk het onstoffelijk deel van de mens, de zetel van gevoel, gedachte en wil. Later heeft het ook de betekenis gekregen van: jammerlijk, tr...Lees meer
Door de ziel snijden
Vermoedelijk ontleend aan Hand. 7 : 54, waar staat: ‘Sneed het hun door het hart’. De uitdrukking wordt gebezigd wanneer men iets ergs ziet, hoort of leestMet zijn gehele ziel . .
Zich op iets toeleggen, zich ergens aan wijden. Deze uitdrukking komt talloze malen in de bijbel voor (Deut. 4 : 29, 6 : 5, 10 : 12 en vele andere). Zich volledig voor zijn taak gevenKoperen geld, koperen zielemis
Alle waar is naar zijn geldKoperen geld, koperen zielmissen
Zo geld, zo waarter ziele zijn
hij is ter ziele: hij is gestorven.Een zieltje zonder zorg
Gezegd van een meisje dat maar raakt leeft, zich nergens problemen over maaktZijn ziel in lijdzaamheid bezitten
Het onvermijdelijke gelaten over zich heen laten komenZijn ziel in lijdzaamheid bezitten
Ontleend aan Luc. 21 : 19, waar Jezus, met het oog op de komende vervolgingen, tot Zijn discipelen zegt: ‘Bezit uwe zielen in lijdzaamheid’. De uitdrukking bedoelt: onder onaangename omstandigheden to...Lees meer