Iemand niet kunnen zetten
Betekent letterlijk: hem geen plaats aan tafel kunnen geven (aan tafel zetten). De uitdrukking is in de 17de eeuw reeds vrij algemeen. Vgl. Bredero (I, 390, vs. 2734): lek souw u altesaem hartgrondich...Lees meer
Iemand niet onder een glazen stolp (in een glazen kastje) kunnen zetten
Hem niet zo onder toezicht kunnen houden, dat hem in geen enkel opzicht iets overkomt, of dat hij verkeerde dingen gaat doenIemand niet kunnen rieken
Iemand niet kunnen uitstaanIemand niet kunnen pruimen
De betekenis van ‘pruimen’ in deze zin is niet helemaal duidelijk. Vermoedelijk zal er wel geen tabakspruim mee bedoeld zijn. De uitdrukking wil zeggen: iemand niet mogen, niet van hem houden, hem nie...Lees meer
Iemand niet kunnen uitstaan
Iemand niet kunnen verdragen, dulden, lijden. De constructie van het woord ‘uitstaan' is niet helemaal duidelijkIets niet van zich af kunnen zetten
Geregeld bijblijven, er geregeld aan moeten denken. De uitdrukking slaat in de regel op iets droevigsNiet aan iemand kunnen tippen
De mindere van iemand zijnMet iemand (niet) kunnen opschieten
(Niet) met hem overweg kunnen, (niet) met hem kunnen samenwerken, er niet wijzer van wordenMet iemand (niet) overweg kunnen
De eigenlijke vorm is: met iemand (niet) over de weg kunnen; vandaar (niet) met hem kunnen omgaan. Later overgegaan op zaken, en bedoelt dan: er wel of geen slag van hebben, er (niet) mee terecht kunn...Lees meer
iemand niet kunnen luchten of zien
een verschrikkelijke hekel aan iemand hebben.Iemand (iets) niet thuis kunnen brengen
Niet kunnen zeggen waar iemand thuis hoort, wie of wat hij (het) is, er geen weg mee wetenIemand niet kunnen luchten of zien
Elke diersoort heeft haar eigen geur. Maar bovendien heeft ieder individu nog de zijne. Het is geen toeval, dat men in vrijwel alle talen deze uitdrukking kent, en ermee bedoelt: zijn (haar) lucht nie...Lees meer
Iemand buitenspel zetten
Iemand niet bij een zaak betrekkenIemand mat zetten
Iemand de mond snoerenIemand schaakmat zetten
Zorgen dat iemand geen kant meer op kanIemand schaakmat zetten
Ook wel: iemand mat zetten. ‘Mat’ betekent eigenlijk: verslagen, overwonnen. Dit woord (oorspronkelijk een tussenwerpsel) komt in de 12de eeuw het eerst voor, n.1. bij het schaakspel. Arab.: ‘mat’ (ma...Lees meer