Spreekwoorden 'vrije'

Iemand de vrije teugel laten

Iemand niet in zijn bewegingsvrijheid belemmeren

Iemand de vrije hand laten

Hem vrij laten in de wijze van uitvoering van een bepaalde opdracht, hem zijn gang laten gaan

Zijn gedachten de vrije loop laten

Breedvoerig over een bepaalde zaak nadenken; een zaak tot in alle onderdelen uitdenken

Zijn gedachten de vrije teugel laten

Hier wordt gedacht aan het berijden van een paard. Wanneer de berijder zich buiten de bewoonde streek bevindt en hij met spoed of levenslust zijn paard wil laten draven, houdt hij de teugels niet langer strak aan, maar laat zijn viervoeter: de vrije teugel. De uitdrukking wordt hier overdrachtelijk gebezigd t.o.v. iemand, die zijn gedachten niet op een bepaald onderwerp concentreert, doch ‘zich aan zijn mijmeringen overgeeft', zoals dat in verheven taal luidt. Daarom verschilt deze zegswijze van de voorgaande

Op vrije voeten gesteld zijn (worden)

Uit hechtenis of gevangenis ontslagen zijn (worden), dus weer vrij kunnen gaan en staan waar men wil

Zijn tranen de vrije loop laten

Zich volledig aan het huilen overgeven. Letterlijk: ze niet met een zakdoek wegvegen

Een vrijer kreeg welhaast een vrouw, wist hij slechts, waar hij vrijen zou

De keuze van een vrouw is dikwijls moeilijk

Wind en gekken moet men de vrije loop laten

Men moet zich er niet mee bemoeien, want het geeft toch niets

Een halfbakken vrijer

Een vrijer, die met weet hoe hij een meisje moet behandelen

Aanzien doet vrijen

Wanneer mensen elkaar geregeld zien, kunnen ze genegenheid voor elkaar opvatten
Door elkaar vaak te zien, komt men tot nadere kennismaking

Beschaamde vrijers maken onbeschaamde vrijsters

In de liefde moet je niet te verlegen zijn
In liefde is verlegenheid niet aan te raden

Alle vrijers zijn rijk

Iedere vrijer doet zich graag rijker en voornamer voor dan hij is

Op vrijers (vrijsters) voeten gaan

Een verloofde, een huwelijkspartner zoeken

Hij heeft iets te vrijen

Hij heeft iets weg te geven

Vrijen is een leugenachtig ambacht

Vóór het huwelijk lijkt alles mooier dan het is
Vóór het huwelijk ziet men vaak alleen de mooie kant van de dingen, elkanders goede hoedanigheden, enz
De voorspiegelingen komen lang niet allemaal uit

Dat is een vrijer in de koelte

Dat is een vrijer zonder enige hartstocht

Jagers en vrijers hebben heel wat gemeens

Beide houden van overdrijving

Waar de schoorsteen rookt, is het goed vrijen

Wie geld heeft, kan eerder aan trouwen denken

Waar het warm is, is het goed vrijen

Een meisje van rijke afkomst heeft geen gebrek aan vrijers

Daar de schoorsteen rookt, is het goed vrijen

Wie bemiddeld is, kan eerder aan trouwen denken dan wie het niet is
Wie bemiddeld is, kan eerder aan trouwen denken, dan wie het niet is
Wie bemiddeld is kan eerder aan trouwen denken dan de onbemiddelde