Spreekwoorden 'school'

School maken

Opgang maken, ingang vinden, verbreid worden. Het beeld is niet geheel duidelijk

uit de school klappen

een geheim verklappen.

De school verlopen

Spijbelen

Uit de school klappen

Iets overbabbelen; dingen vertellen die geheim moesten blijven
‘Klappen’ staat hier voor: praten. Een geheim vertellen. Ook dit beeld is niet duidelijk, omdat er weinig geheimen in een school zijn. Integendeel, alles wordt zo uitvoerig mogelijk aan de leerlingen verklaard
Betekent misschien: de school als opleidingsinstituut waar men de leerlingen inwijdt in de geheimen van studie of vak, geheimen die overigens voor ieder toegankelijk zijn. Vgl. Anna Bijns, Clappen ende clappeyen

Van de barbier school komen

Liegen

Hij heeft uit de school geklapt

Hij heeft een geheim verklapt

Hij is op de hoogste school

Hij is op een plaats waar hij niet veel goeds kan leren

Hij is daar op zijn hoogste school

Daar zal hij wel geheel en al bedorven worden

De schoolmeester spelen

Alles willen berispen en ordenen

Bij hem kun je nog wel school gaan

Van hem kun je nog veel leren

De schoolmeester uithangen (spelen)

Allerlei ongevraagde lessen ronddelen, met gezag zijn wijsheid proberen te luchten

Honderd schoolmeesters, negenennegentig gekken

Dit spreekwoord dateert wellicht uit de tijd, toen de koster tevens schoolmeester was. Deze werd benoemd door de heer van het dorp. Tegen het jaar 1700 is er een pamflet verschenen over honderd kosters in Groningerland, onder de titel Olipodrigo of het Malle-kostersboekje, waarin de dwaasheden dezer kosters op rijm werden vermeld. Dit boekje is óf de oorsprong óf de bevestiging van deze zegswijze. Anderen willen ze eenvoudig terugbrengen tot het feit van de halfgeleerdheid der onderwijzers (ze staan tussen niet-gestudeerden en universitair ontwikkelden in) dat hen vooral vroeger tot waanwijzen maakte

Zijn schoolgeld moeten terughalen

Wordt gezegd van iemand die domme antwoorden geeft, dingen die hij weten kon, niet weet. Vgl. Petronius Arbiter: Tam scies, patrem tuum mercedes perdidisse’, hetgeen zo ongeveer hetzelfde betekent

Bij hem kan men schoolgaan

Van hem kan men altijd nog wel iets leren

De schoolmeestersjas aan de kapstok hangen

Iets als kapstok gebruiken

De Schoolmeester dicht over de olifant

Als hij echter netelig wordt, zendt hij, helaas!
zijn hoeder
er wel eens ad patres mee of naar zijn moeder
en stort hem dus op een ontijdige baar

Hij kan beter zijn schoolgeld terughalen

Hij is niet erg snugger

Bij hem kunt gij nog wel schoolgaan

Van hem kunt gij nog veel leren, hij blinkt ver boven u uit