In de mat zijn
a Ziek zijn, ongesteld zijn;In de mat zijn
b in verlegenheid zijnIemand op de mat trekken
Hem dodenHij ligt in de mat
Hij is ziekIemand op de mat vallen
Iemand overvallen op etenstijdIemand (op de mat) afschepen
Het beeld is ontleend aan de vroegere koopman, die zijn waren kwijt wilde en deze in een schip laadde, om te trachten ze in overzeese gewesten tegen andere goederen in te ruilen. De zegswijze bedoelt:...Lees meer
Matig zijn
In alles maat weten te houdenMatineus zijn
‘Matineus’, van Fra.: matineux, en dit van: ‘matin’, morgen, ochtend. Vroeg op zijn, gewoon zijn vroeg op te staanMatschudding maken
De herkomst van het woord ‘matschudding’ is de volgende: In vroegere tijden werden de produkten en koopmansgoederen uit Indië met zeilschepen naar hier aangevoerd. Zo werden op Banka en Billiton steed...Lees meer
Matschudding maken
Toen eindelijk deze fraude aan het licht kwam, werden de matten eenvoudig uitgeschud, zodat het daarin aanwezige tin te voorschijn kwam. Er volgde dan natuurlijk de nodige deining. Volgens anderen moe...Lees meer
Voor iemand in de mat springen
Zijn zaak verdedigenEen matador zijn
‘Matador’, Sp. voor: doder. Hij is nl. de man die in het stieregevecht de stier de dodelijke steek moet toebrengen. Overdrachtelijk voor: een uitblinker zijnZich (moeten) matigen
Nl. in zijn woorden, of in zijn optreden tegen anderen. Wordt veelal gezegd wanneer iemand in zijn woorden of optreden te ver gaatEen (statige) matrone
‘Matrone’. van Lat.: matrona, en dit van: mater, moeder. Deftige, bedaagde dame; achtbare gehuwde vrouwBellaque matribus detestata
De door de moeders vervloekte oorlogMatura, dum libido manet!
Maak haast, zolang de aandrang daar is!Matura, dum libido manet!
Vgl.: Je moet het ijzer smeden als het heet isZijn matten oprollen
Vertrekken, heengaanAlles met mate
Vroeger vaak gevolgd door: zei de kleermaker en sloeg zijn vrouw met de ellemaat. Men moet in alles matig zijn, weten hoever men gaan kanmet twee maten meten
de jongens hadden dezelfde streek uitgehaald maar toen de straf bekend werd, bleek dat er met twee maten gemeten was: ze werden ongelijk behandeld, de een kreeg meer straf dan de ander.Met twee maten meten
Partijdig zijnMet twee maten meten
Twee mensen niet op dezelfde manier behandelenMet twee maten meten
Niet onpartijdig zijnMet twee maten meten
Ontleend aan Deut. 25:14, alwaar staat: ‘Gij zult in uw huis geen tweeërlei efa hebben, een grote en een kleine’. Hieruit blijkt dus, dat het telwoord ‘twee’ is gebruikt voor ‘tweeërlei’, en dus gelij...Lees meer