Spreekwoorden zoeken

Spreekwoorden 'lij'

Een lijmerige of lijzige stem

Uitdrukking voor iemand die langzaam, zeurderig spreekt, weinig vlot praat

Iemand in lij houden

De overhand op iemand hebben, hem onder de duim houden

Iemand in (de) lij brengen

Iemand teleurstellen, hem in verlegenheid, in nood, in gevaar brengen

Hij ligt in de lij

Zijn zaken gaan slecht

In de lij liggen (zijn)

Achterlijk zijn in zijn zaken. Onder de ‘lij’ verstaat men de zijde van het schip, die van de wind afligt en die door het overhangende zeil neergedrukt wordt. Wanneer het ene schip de loef- of bovenwind heeft, is het andere schip, dat onder de wind ligt, in de ‘lij’, krijgt dus bijna geen wind en gaat niet zo snel vooruit

Als één lid lijdt, lijden alle leden

Ontleend aan 1 Cor. 12:26-27: ‘En hetzij dat één lid lijdt, zo lijden al de leden mede, hetzij dat één lid verheerlijkt wordt, zo verblijden zich al de leden mede. En gijlieden zijt het lichaam van Christus, en leden in het bijzonder’. Uiteraard heeft men hier te denken aan: ledematen. 5655- Een mooi (knap) lid zijn. ‘Lid’ is hier een algemene aanduiding voor: mens, persoon. Men bedoelt met de uitdrukking het tegengestelde van hetgeen men zegt, nl.: iemand met een ongunstige levenswandel, een boemelaar, pierewaaier e.d

Lijkwit zien

Hetzelfde als ‘lijkbleek zien’. Geen kleur hebben: buitengewoon bleek zien

Lijdelijk toezien

Vrijwel hetzelfde als: Werkeloos toekijken (zie 9129). Passief, zonder iets te doen, niet zelf handelend

Lijzig praten

‘Lijzig’, vermoedelijk ontleend aan ‘Lange Lijs’. Over het algemeen is een lang persoon - in tegenstelling tot een van klein formaat - veelal niet een van de vlugsten. Zowel de bewegingen als het praten zijn traag. Vandaar dat men van iemand die langzaam praat, zegt dat hij: lijzig praat

Lijkbleek zien

Geen kleur hebben, buitengewoon bleek zien

Iets lijdelijk aanzien

Iets aanzien zonder een hand uit te steken om het te verhinderen. ‘Lijdelijk’ staat hier tegenover ‘handelend’. Het heeft ongeveer dezelfde betekenis als in: ‘lijdelijk verzet plegen’

In levenden lijve

Eigenlijk: met een levend lijf

Lijdelijk verzet plegen

Door angstvallige toepassing van dienstvoorschriften e.d. de vlotte gang van zaken belemmeren; stelselmatig weigeren gegeven bevelen of opdrachten uit te voeren. Het denkbeeld schijnt voor het eerst te zijn geopperd door Hans Viktor von Unruh in een te Berlijn in de nacht van 9 op 10 nov. 1848 door hem gepresideerde vergadering der ‘National Versammlung’

Een lange Lijs

Oorspronkelijk een lange, buigzame pop. Later bijnaam voor een lang en bijzonder mager persoon

Een mens lijdt dikwijls het meest door het lijden dat hij vreest

Ontleend aan een kerkgezang, dat met deze woorden aanvangt en vervolgt: ‘Doch dat nooit op komt dagen. Zodat hij meer te dragen heeft, dan God te dragen geeft.' Vgl. ook Lat.: ‘Nodum in scirpe quaerere’, d.i.: een knoop in de biezen zoeken, dwz. zwarigheid zoeken of menen te vinden, waar deze niet is. (Plautus, Menaechini II, 1, 22 en Terentius, Andria 5, 4, 38)

Zich niet laten lijmen

Zich niet laten bepraten

Zingen als een lijster

Bijzonder goed en vrolijk zingen. In de 16de eeuw was dit al spreekwoordelijk. Vgl. Flor. (2551): ‘Daer mach men die lijstren horen clemmen ende nedergaen met harre stemmen’

Na lijden verblijden

Na een periode van tegenspoed volgt meestal wel een periode van geluk

De lijn aanhalen

Strenger tegen iemand optreden

De lijn trekken

Niets uitvoeren
Vermoedelijk als kazerne-uitdrukking ontstaan. Ter Laan wil ze althans ontlenen aan het langs de lijn marcheren van jonge rekruten. De oudere soldaten, die de lijn mochten vasthouden, hadden al een heel gemakkelijke baan; ze voerden niet veel uit
Volgens anderen is een ‘lijntrekker’ eigenlijk iemand die de boot afhoudt, dus ook zowat niets uitvoert, terwijl de anderen het werk doen. Dan zou het dus een zeemans-, tenminste een schippers- of vissersterm zijn geweest. Wie in figuurlijke zin ‘de lijn trekt’ is iemand die, in tegenstelling met anderen, niets uitvoert, althans weinig haast met zijn werk maakt

Spreekwoorden

Een spreekwoord is een korte, krachtige uitspraak die een wijsheid, een collectieve ervaring of morele opvatting weergeeft.

Een spreekwoord is onveranderlijk. Voor spreekwoorden worden dus altijd dezelfde woorden in dezelfde volgorde gebruikt. Een spreekwoord is bovendien altijd een mededeling, geen vraag. Het werkwoord (de persoonsvorm) staat in de tegenwoordige tijd (als er een persoonsvorm aanwezig is).

Meestal is een spreekwoord een algemene levenswijsheid: zo gaat het nu eenmaal in de wereld. Voorbeelden van spreekwoorden zijn: ‘Na regen komt zonneschijn’, ‘Boontje komt om zijn loontje’ en ‘Oost west, thuis best.’ bron: Onze taal

Top spreekwoorden:
1 been
2 water
3 hart
4 neus
5 geld
6 kat
7 wind
8 tijd
9 oog
10 liefde
11 eten
12 liegen
13 lopen
14 zee
15 leren

Alle woorden