Iemand in lij houden
De overhand op iemand hebben, hem onder de duim houdenHij ligt in de lij
Zijn zaken gaan slechtIemand in (de) lij brengen
Iemand teleurstellen, hem in verlegenheid, in nood, in gevaar brengenIn de lij liggen (zijn)
Achterlijk zijn in zijn zaken. Onder de ‘lij’ verstaat men de zijde van het schip, die van de wind afligt en die door het overhangende zeil neergedrukt wordt. Wanneer het ene schip de loef- of bovenwi...Lees meer
Lijzig praten
‘Lijzig’, vermoedelijk ontleend aan ‘Lange Lijs’. Over het algemeen is een lang persoon - in tegenstelling tot een van klein formaat - veelal niet een van de vlugsten. Zowel de bewegingen als het prat...Lees meer
Lijkbleek zien
Geen kleur hebben, buitengewoon bleek zienLijkwit zien
Hetzelfde als ‘lijkbleek zien’. Geen kleur hebben: buitengewoon bleek zienAls één lid lijdt, lijden alle leden
Ontleend aan 1 Cor. 12:26-27: ‘En hetzij dat één lid lijdt, zo lijden al de leden mede, hetzij dat één lid verheerlijkt wordt, zo verblijden zich al de leden mede. En gijlieden zijt het lichaam van Ch...Lees meer
Lijdelijk toezien
Vrijwel hetzelfde als: Werkeloos toekijken (zie 9129). Passief, zonder iets te doen, niet zelf handelendEen lange Lijs
Oorspronkelijk een lange, buigzame pop. Later bijnaam voor een lang en bijzonder mager persoonIn levenden lijve
Eigenlijk: met een levend lijfIets lijdelijk aanzien
Iets aanzien zonder een hand uit te steken om het te verhinderen. ‘Lijdelijk’ staat hier tegenover ‘handelend’. Het heeft ongeveer dezelfde betekenis als in: ‘lijdelijk verzet plegen’Lijdelijk verzet plegen
Door angstvallige toepassing van dienstvoorschriften e.d. de vlotte gang van zaken belemmeren; stelselmatig weigeren gegeven bevelen of opdrachten uit te voeren. Het denkbeeld schijnt voor het eerst t...Lees meer
Zingen als een lijster
Bijzonder goed en vrolijk zingen. In de 16de eeuw was dit al spreekwoordelijk. Vgl. Flor. (2551): ‘Daer mach men die lijstren horen clemmen ende nedergaen met harre stemmen’Iemand in een lijstje zetten
Iemand met alle egards behandelenDe kelk des lijdens drinken
Veel rampspoed ondervindenDat is (wordt) een lijdensgeschiedenis
Ook deze zegswijze gaat terug op het lijden van Jezus. Overdrachtelijk gebezigd voor: een langdurige, onaangename reeks van gebeurtenissen e.dZijn lijfwacht bij zich hebben
Onder de luizen zittenEen mens lijdt dikwijls het meest door het lijden dat hij vreest
Ontleend aan een kerkgezang, dat met deze woorden aanvangt en vervolgt: ‘Doch dat nooit op komt dagen. Zodat hij meer te dragen heeft, dan God te dragen geeft.' Vgl. ook Lat.: ‘Nodum in scirpe quaerer...Lees meer