Spreekwoorden zoeken

Spreekwoorden 'hol'

Hol geschetter

'Geschetter’, schetterend, schaterend geluid, zoals het stemgeluid van sommige vogels of het geluid van koperen blaasinstrumenten. Bij overdracht: gepoch, gesnoef, kletserij

Een hol vat

Wellicht een verkorting voor: holle vaten klinken het hardst. Overdrachtelijk voor iemand waar weinig of niets inzit op wetenschappelijk, politiek, godsdienstig e.a. terrein. Veelal met de bijbedoeling, dat hij toch veel praatjes heeft

Iemand in zijn hol kruipen

Op een misselijke wijze proberen bij iemand in de gunst te komen

Zijn hoofd is op hol

Hij is zijn zinnen niet meer meester, hij weet niet meer wat hij doet

Op hol slaan (zijn)

Letterlijk gezegd van een geschrokken paard, dat in blinde angst, zonder op hindernissen te letten of naar de teugel te luisteren, voortholt tot het door voorbijgangers tot staan wordt gebracht of ergens tegenaan botst. Figuurlijk gezegd van iemand die van geen ophouden weet (werken, fuiven enz.) of die bij een gesprek maar doorpraat

Iemand de kop op hol brengen

Hem allerlei mooie dingen voorspiegelen en er warm voor krijgen

Iemand het hoofd op hol brengen

Iemand in de war brengen door hem allerlei loze beloften te doen
Hem (haar) van streek maken, inz. door mooie voorspiegelingen

Een woord met een hol in

Een onjuist woord

Iemand het hoofd (de kop) op hol brengen

Hem aansporen tot iets, waartoe hij bij kalm nadenken en overleg niet zou komen

Hollands welvaren

Ook gezegd van iemand, die er gezond uitziet. Men neemt blijkbaar a priori aan dat alle Hollanders er gezond uitzien of welvarend zijn

Zich wagen in het hol van de leeuw

’
Zich willens en wetens blootstellen aan het gevaar

Zich in het hol van de leeuw wagen

Op het gevaar afgaan
Ontleend aan de fabel van de leeuw en de vos van Esopus (240). Vgl. Horatius, Epistolae (I, 1, 74): ‘Vestigia (me) terrent’, dwz.: de sporen schrikken mij af. Dit riep de vos uit, toen de zieke leeuw hem uitnodigde om in zijn hol te komen. De slimme vos had nl. opgemerkt, dat de overige sporen van dieren alle naar het hol toegericht waren, geen terug. De uitdrukking bedoelt uiteraard : zich aan groot gevaar blootstellen, ergens naar toe gaan waarvan men weet dat er groot gevaar dreigt

zich in het hol van de leeuw wagen

toen hij naar zijn grootste vijand ging, waagde hij zich in het ho/van de leeuw: hij ging naar een plaats waar hij moeilijkheden kon verwachten.

Holderdebolder er vandoor gaan

Verward, wanordelijk, in de grootste haast. ‘Holderdebolder liep over de zolder (niet: zat)’. De lezers zullen zich dit rijmpje uit hun jonge jaren wellicht nog herinneren. Toen wisten zij echter nog niet, dat dit: ‘hol’, hals beduidt, en dat het woord eigenlijk is ontstaan uit ‘hol over bol’, waaruit ons: hals-over-kop voortsproot. We hebben hier weer met een rijmklank te doen, waaraan onze taal zo rijk is

Dat is Hollands

Hetzelfde als: daar is geen woord Frans bij. Wordt gezegd wanneer iemand in duidelijke taal, zonder omhaal of omwegen, een ander de waarheid zegt

Holle frasen (klanken)

‘Frase’, van Gr.: phradzein, spreken. Vertoon van woorden, zonder dat iemands hart of overtuiging eruit spreekt. Mooie woorden, gebruikt zonder dat men ze zelf ernstig neemt; woorden zonder zin. Vgl. Lat.: ‘Vox et praeterea nihil’, d.i.: een stem (klank, geluid) en niets meer, bombast

Het is een arme muis, die maar één hol heeft

Men moet meer dan één pijl op zijn boog hebben; men moet meer dan één middel hebben om aan de kost te komen
Hij die gauw is uitgepraat met de middelen om zich te redden of te behelpen, is er niet best aan toe

Het is een slechte muis, die maar één hol heeft

Men moet altijd zorgen dat er, als iets mislukt, nog een andere mogelijkheid is

Holland en Brabant beloven

Schitterende beloften doen, een fraaie toekomst voorspiegelen

Holland is in last

d. w. z. er is grote nood; meestal toegepast op hen, die van een beuzeling een grote zaak, veel drukte maken; ook gezegd als iemand iets onaangenaams overkomt en hij niet weet hoe zich er uit te redden

De kolder in het hoofd hebben

Op hol raken, zich aan dolzinnigheden overgeven

Talpa dats in Vlaemsche een mol

Doe onder daerde maect syn hol
Ende es eene blinde beest

Iemand het hoofd warm maken

Iemand boos maken
Iemands driften gaande maken, hem verbitteren
Hetzelfde als: Iemand het hoofd op hol jagen

De kolder in het hoofd hebben

Op hol raken, zich aan dolzinnigheden overgeven

Spreekwoorden

Een spreekwoord is een korte, krachtige uitspraak die een wijsheid, een collectieve ervaring of morele opvatting weergeeft.

Een spreekwoord is onveranderlijk. Voor spreekwoorden worden dus altijd dezelfde woorden in dezelfde volgorde gebruikt. Een spreekwoord is bovendien altijd een mededeling, geen vraag. Het werkwoord (de persoonsvorm) staat in de tegenwoordige tijd (als er een persoonsvorm aanwezig is).

Meestal is een spreekwoord een algemene levenswijsheid: zo gaat het nu eenmaal in de wereld. Voorbeelden van spreekwoorden zijn: ‘Na regen komt zonneschijn’, ‘Boontje komt om zijn loontje’ en ‘Oost west, thuis best.’ bron: Onze taal

Top spreekwoorden:
1 been
2 water
3 hart
4 neus
5 geld
6 kat
7 wind
8 tijd
9 oog
10 liefde
11 eten
12 liegen
13 lopen
14 zee
15 leren

Alle woorden