Spreekwoorden zoeken

Spreekwoorden 'gezet'

Tegen de muur gezet worden

Doodgeschoten, gefusilleerd worden, hetgeen vaak tegen de gevangenismuren pleegt te geschieden

Een gezet persoon

Iemand van grote lichaamsomvang. Vermoedelijk slaat dit op het ‘aanzetten’ van vet

Hij is op stal gezet

Hij is ontslagen

Voor schut staan (gezet worden)

Voor gek staan of gezet worden. Het verband is niet geheel duidelijk. Vermoedelijk is deze uitdrukking een (overigens foutief) uitvloeisel van de voorgaande

Hij heeft de mijl op zeven gezet

Hij heeft een grote omweg gemaakt om zijn doel te bereiken

Hij is op zijn mond gezet

Hij is een lekkerbek

Op straat worden gezet (gegooid, gesmeten)

Uit zijn huis of uit zijn betrekking worden gezet

Op de keien komen te staan (gezet worden)

Iemand op straat, aan de dijk zetten, hem de laan uit sturen. Overdrachtelijk: hem van zijn werk beroven, hem uit zijn betrekking ontslaan. Soms ook gezegd van huurders die uit hun woning gezet worden

Dat been is weer in het lid gezet

Die zaak is weer in orde, voor elkaar

Gezeten hebben

In de gevangenis zijn geweest. Men spreekt daarbij altijd van 'zitten’

Op gezette tijden

Op bepaalde, op daarvoor bestemde (gezette) tijden. Vgl. Vondels Samson, vs. 519, waar de Rei zingt: ‘En beter eeuwigh dan voor een gezette tyt’. Van Lennep verklaart deze regel (waarin voor Samson wordt gepleit) aldus: ‘Het is beter voor altijd dan voor een poos. Want op een eeuwig vonnis kan men nog terugkomen; maar iemand die voor een bepaald aantal jaren veroordeeld is, moet zijn tijd uitzitten’

Hij heeft zijn spullen achter de schuine deur gezet

Hij heeft zijn spullen naar de lommerd gebracht

Hij heeft alles op één teerling gezet

Hij neemt erg veel risico

Een gezeten burger

Een welvarend mens, een die er warmpjes bij zit; ook wel: iemand die te goeder naam en faam bekend is

Hij heeft een verdieping op zijn huis gezet

Hij heeft een hypotheek genomen
Hij heeft een hypotheek op zijn huis genomen

Hij heeft een kat op het anker gezet

Hij kan leven van het door hem verdiende geld

Gezet zijn gelijk ene puit op ene gladde wegel

Niet gemakkelijk zitten (puik: kikvors)

Als de eerste stap gezet is, volgt de tweede vanzelf

Als men eenmaal aan iets (veelal : ergs) begonnen is, houdt men er meestal niet mee op, maar gaat men verder

Beter spiering gevangen dan stil gezeten

Het is beter iets te verdienen, hoe gering het dan ook zij dan zijn tijd in ledigheid door te brengen
Het is beter iets te verdienen, hoe gering het dan ook zij, dan zijn tijd in ledigheid door te brengen
Beter een geringe verdienste dan zijn tijd in ledigheid doorbrengen

In iemands bonen gezeten hebben

(Z. N.) Iemand iets misdaan hebben

Spreekwoorden

Een spreekwoord is een korte, krachtige uitspraak die een wijsheid, een collectieve ervaring of morele opvatting weergeeft.

Een spreekwoord is onveranderlijk. Voor spreekwoorden worden dus altijd dezelfde woorden in dezelfde volgorde gebruikt. Een spreekwoord is bovendien altijd een mededeling, geen vraag. Het werkwoord (de persoonsvorm) staat in de tegenwoordige tijd (als er een persoonsvorm aanwezig is).

Meestal is een spreekwoord een algemene levenswijsheid: zo gaat het nu eenmaal in de wereld. Voorbeelden van spreekwoorden zijn: ‘Na regen komt zonneschijn’, ‘Boontje komt om zijn loontje’ en ‘Oost west, thuis best.’ bron: Onze taal

Top spreekwoorden:
1 been
2 water
3 hart
4 neus
5 geld
6 kat
7 wind
8 tijd
9 oog
10 liefde
11 eten
12 liegen
13 lopen
14 zee
15 leren

Alle woorden