Spreekwoorden zoeken

Spreekwoorden 'duivel'

Een handige duivel

Gekscherende uitdrukking voor iemand, die in bepaalde of veel dingen ervaren is

Een arme duivel

Dit kan inderdaad slaan zowel op iemand die niets bezit, als op iemand die om de een of andere reden ons medelijden opwekt. Het woord ‘duivel’ heeft hier een goedaardig karakter. De tegenstelling van ‘een arme duivel’ is ‘een reddende engel’

Een baarlijke duivel

‘Baarlijk’ is afgeleid van Mnl.: ‘baar’, bloot (vgl.: baar geld = bloot geld, geld dat iemand bloot voor de ogen wordt gelegd). Een ‘baarlijke duivel’ is derhalve: een blote (onvermomde) duivel, zich zonder enige vermommingen vertonende. Vnl. gezegd van al wat een voorwerp van verschrikking kan zijn. Het meest gebruikelijk is de verbinding met duivel of een synoniem daarvan. Soms spreekt men ook van: baarlijke onzin

De duivel inhebben

Erg kwaad zijn
Woedend zijn

Rode baard, duivelsaard

Drukt een oud vooroordeel uit tegen rood haar

Zondagswerk is duivelswerk

Op werk dat op zondag is verricht, rust geen zegen
Arbeid op Zondag verricht, brengt meestal geen voordeel
aan. Ook: Zondagswerk gedijt niet

Een duivelse grijns

‘Grijns’ is een verbaal abstract van: grijnzen, van Du.: grinsen; uitbreiding van de wortel van: grijnen, grienen. Onaangename vertrekking van het gelaat, lelijke tronie. Een gezicht zoals men zich voorstelt dat de duivel trekt, wanneer hij weer een slachtoffer te pakken heeft. Een gemene gelaatsuitdrukking

Duivels zijn

Ergens duivels over worden
Iemand duivels maken
‘Duivels’ betekent ook hier: toornig, in hoge mate ontstemd, verbolgen

Een duivels plan

Een plan dat alleen maar door de duivel kan zijn uitgedacht en bijgevolg aan alle eisen van gemeenheid voldoet

De duivel is los

Alles is in rep en roer

Iemand de duivel injagen

Hem in hoge mate ontstemmen, toornig maken

Iemand de duivel aandoen

Iemand plagen

De duivel in hebben

Deze uitdrukking houdt verband met de vele bijbelteksten over: door de duivel bezeten zijn (krankzinnig zijn). Men bedoelt ermee: in hoge mate uit zijn humeur zijn, verbolgen, ontstemd, zeer boos zijn

De duivel rijdt hem

Hij is van de duivel bezeten

De duivel gezien hebben

Vluchten
Op de vlucht gaan

Wel alle duivels

Krachtterm zonder feitelijke betekenis

Dat is een arme duivel

Hij heeft geen geld

De neerstigheid verbant de duivel

Arbeid is de beste hoeder van de deugd

De duivel houdt de kaars

De duivel heeft de hand in het spel
(Z. N.) Het gaat er niet mals toe
(Deze spreekwijze berust op een legende aangaande de H. Dominicus, die de duivel, hem als een aap verschenen, zou gedwongen hebben een kaars voor hem vast te houden, tot hij zich de vingers brandde)

De naarstigheid verbant de duivel

Door vlijtig te zijn behoedt men zich zelf voor allerlei kwaad
Arbeid is de behoeder van de deugd

Spreekwoorden

Een spreekwoord is een korte, krachtige uitspraak die een wijsheid, een collectieve ervaring of morele opvatting weergeeft.

Een spreekwoord is onveranderlijk. Voor spreekwoorden worden dus altijd dezelfde woorden in dezelfde volgorde gebruikt. Een spreekwoord is bovendien altijd een mededeling, geen vraag. Het werkwoord (de persoonsvorm) staat in de tegenwoordige tijd (als er een persoonsvorm aanwezig is).

Meestal is een spreekwoord een algemene levenswijsheid: zo gaat het nu eenmaal in de wereld. Voorbeelden van spreekwoorden zijn: ‘Na regen komt zonneschijn’, ‘Boontje komt om zijn loontje’ en ‘Oost west, thuis best.’ bron: Onze taal

Top spreekwoorden:
1 been
2 water
3 hart
4 neus
5 geld
6 kat
7 wind
8 tijd
9 oog
10 liefde
11 eten
12 liegen
13 lopen
14 zee
15 leren

Alle woorden