Spreekwoorden 'dochter'

Zo moeder, zo dochter

Zoals de moeder is, zo zal de dochter worden

Zo de moeder - zo de dochter

Ontleend aan Ez. 16:44. Daar zegt God bij monde van de profeet Ezechiël, dat de bewoners van Jeruzalem en Juda gelijk zijn aan een slechte vrouw, die even slecht, zo niet slechter is als haar moeder, als het volk Israël, dat eeuwen geleden Kanaan binnentrok en zich daar aan allerlei goddeloosheden overgaf. En daarom zal van haar dit spreekwoord gebruikt worden: zo de moeder is, is hare dochter. Men bezigt de uitdrukking voor een dochter, die in kwade dingen het voetspoor van haar moeder volgt

Eva’s dochters

Dat zijn de vrouwen, met de bijgedachte van: nieuwsgierigheid en verleiding (bekoring). Eva toch, begerig naar de verboden vrucht, betoomde haar lust niet en verleidde Adam er eveneens van te eten (Gen. 3)

Dat heeft een rijke dochter aan de haak geslagen

Hij is met een rijk meisje getrouwd

Koop je buurmans koe en trouw je buurmans dochter

De goede dingen in het leven hoeft men niet ver van huis te zoeken
Zoek elders niet wat ge in eigen omgeving gemakkelijk kunt vinden
Ook: Wie met buurmans dochter trouwt, weet wat hij krijgt

Wie de dochter wil hebben, moet met de moeder vrijen

Als men bij de moeder in de gunst staat, is het gemakkelijker om de dochter te bereiken

Vlugge moeders, trage dochters

Een moeder moet haar dochter nooit te veel werk uit handen nemen

De één houdt van de moeder, de ander van de dochter

Smaken verschillen, ieder oordeelt naar zijn smaak. Vgl. Plautus, Stich. (133): ‘Suus rex reginae placet’, d.i.: iedere koning houdt van zijn koningin

Dan deugen je dochters niet

‘Dochters’, woordspeling op: ik ‘docht’, hetgeen weer dial. is voor: ik ‘dacht’. Wordt gezegd wanneer iemand zich ontvallen laat: ik docht dat het zus of zo was

De een vrijt met de moeder en de ander met de dochter

a Men kan zijn doel langs verschillende wegen bereiken;
b smaken verschillen

De één vrijt met de moeder en de ander met de dochter

Over smaak valt niet te twisten

Met des touwslagers dochtertje bruiloft houden

Opgehangen worden. Dit is een nogal beeldrijk gezegde, waarin alleen het feit dat de touwslager het touw maakt, waaraan de veroordeelde tot de strop wordt opgehangen, rechtstreeks verband houdt met het onderwerp. Vgl. Grimm, Sprookjes, IV, 334, De meesterdief: ‘Nu je je erop beroemt, een meesterdief te zijn, zal ik je kunst op de proef stellen. Mislukt dat, dan kun je met touwslagers dochtertje bruiloft houden, en het gekras van de raven zal er de muziek bij zijn.’