Onverstand doet dolen
Door domheid komt men tot allerlei dwalingenAls de herder doolt, dolen de schapen
Voorbeelden trekken; wanneer de ouders of overheden slechte voorbeelden geven, zullen ook de kinderen (de onderdanen) de slechte weg bewandelenAls de herder doolt, dolen de schapen
Wanneer de ouders slechte voorbeelden geven, zullen ook de kinderen de slechte weg bewandelenAls de herder doolt, dolen de schapen
Voorbeelden trekken; wanneer de ouders of overheden slechte voorbeelden geven, zullen ook de kinderen of de onderdanen de slechte weg bewandelenKwaad gezelschap doet dolen
Als men in kwaad gezelschap is, moet men oppassen dat men niet door verkeerde gedachten wordt beïnvloedErgens een harde (of: zware) dobber (eig. dobbel) aan hebben
Ergens veel moeite mee hebben het te winnen, erbovenop te komen (te slagen voor een examen, te genezen van een ziekte)iets uit de doeken doen
de leraar deed uit de doeken hoe een electromagneet werkt: de leraar legde het duidelijk uit.Iets uit de doeken doen
Iets uitvoerig uitleggenIets uit de doeken doen
Met de ‘doeken’ worden hier waarschijnlijk luiers bedoeld. Mogelijk ook van een wonde, waarbij het verband wordt weggenomen. Iets verklarenParvo do, ut mihi magna remittantur
Ik geef kleine geschenken, om grotere te krijgenParvo do, ut mihi magna remittantur
Vgl.: Een klein visje uitwerpen, om een snoek te vangenDoe je dondertje goed, want je zieltje zit erin
Zorg materieel goed voor jezelfDoe je dondertje goed, want je zieltje zit erin
Zorg maar goed voor jezelfOm de dooie dood niet!
Beslist niet!Om de dooie dood niet
Volstrekt niet; in geen geval, al zou men erom moeten sterven. Vgl. Tuinman (II, 236): ‘Dit drukt uit eene zeer groote onverzettelijkheid, om iets te doen. ’t Is dan te zeggen: hij wil dat niet nalate...Lees meer
Veel dokters zijn der zieken dood
Wanneer veel mensen zich met een zaak bemoeien, gaat 't gewoonlijk verkeerdVeel dokters zijn der zieken dood
Waar velen tegelijk zich met een zaak bemoeien, gaat het gewoonlijk verkeerdHij is te dom om te helpen donderen
Hij is zeer domBeter (liever) blo Jan dan do Jan
Soms met de toevoeging: zei de schutter en hij kroop achter een hooiberg. Het is beter bijtijds te vluchten dan zich aan lijfsgevaar bloot te stellenAls de herder doolt (of: dwaalt), dolen (of: dwalen) de schapen
Wanneer ouders of superieuren het slechte voorbeeld geven, volgen de kinderen of ondergeschikten ook de verkeerde wegHet dode geld doet leven
Het geld is machtigBeter (of: liever) blo Jan dan do Jan
Beter laf dan je aan levensgevaar blootstellenWat ge doet, doe dat haastelijk
Jezus' woorden tot Judas in Joh. 13 : 27, als het ogenblik van handelen voor deze afvallige discipel is aangebrokendoorgestoken kaart
dat voorstel is doorgestoken kaart: dat voorstel is van te voren klaargemaakt en wij kunnen niet anders meer dan het er mee eens zijn.Hetwelk doende
Afkorting voor: Door het welk doende gij wel zult doen, vertaling van Lat.: ‘Quod faciendo bene facies’. Slotzin van verzoekschriften, die bij ons slechts voorkomt in de afkorting, aangevuld met: ‘enz...Lees meer
