Dief en diefjesmaat
De dief en degene die bij het stelen behulpzaam wasHet is dief en diefjesmaat
Zij doen voor elkaar niet onder’t Is dief en diefjesmaat
De een is al even erg (diefachtig, enz.) als de anderUrget diem nox et dies noctem
De nacht volgt direct op de dag en de dag op de nachtEen knappe dief die een andere dief besteelt
Want: wie zelf niet deugt, vertrouwt ook een ander nietEen knappe dief die een andere dief besteelt
Ook: ’t Is moeilijk om stelen in ’t huis waar de baas zelf dief isEen dooie diender
'Diender’, agent van politie. Een ‘dooie diender’ is iemand: waar niks an is, dwz. die nergens aan mee kan doen, iemand, waarin weinig leven, weinig tierigheid zit, die zich slecht weet te vermaken. W...Lees meer
Zijn dieplood uitgooien
‘Dieplood’, peillood om de diepte van vaargeulen te peilen. Figuurlijk: het terrein verkennen, zien of de kansen gunstig zijnEen peilloze diepte
Zó diep, dat een peillood niet toereikend is om de diepte te meten. Meestal overdrachtelijk voor: heel diepDie den autaar dient, leeft er van
Ieder moet kunnen leven van zijn beroepEen dienende Martha
Ontleend aan de geschiedenis uit Luc. 10 : 38-42. Jezus bezoekt daar zijn twee vriendinnen, Martha en Maria, de eerste is de dienende, de tweede de bespiegelende. Een bedrijvige vrouw wordt vaak: een ...Lees meer
Carpe diem
Pluk de dagDiem perdidi
Ik heb een dag verlorenEen diepere ondergrond hebben
‘Ondergrond’ is eigenlijk: benedenlaag, bijv. de ondergrond van een veenlaag. Overdrachtelijk voor: diepere oorzaak; de eigenlijke beweegredenen moeten dieper worden gezochtDiefstal met braak
'Braak’ is hier een samentrekking van: inbraak. Dus hier: diefstal gepleegd door middel van inbraak, ter onderscheiding van het zich toeëigenen van iets, dat voor het wegnemen ligtLedigheid is hongers moeder en van diefstal volle broeder (of: en van dieverij een broeder)
Door niet te werken komt men tot armoede en dus honger en daardoor gemakkelijk tot diefstalOp een hond, die niet bast, dient gepast
in de ziel van stille mensen gaat soms veel om; men moet er voor op zijn hoede zijnMet dien verstande . .
Met dat voorbehoud. De constructie van de zin is niet duidelijkUit dien hoofde
Uit hoofde vanUit dien hoofde
Krachtens, om die reden. Het beeld is niet geheel duidelijkIemand iets diets maken
Iemand iets wijs maken, op de mouw speldenIemand iets diets maken
Iemand iets op de mouw spelden, wat wijsmakenIemand iets diets maken
‘Diets’, Duits, de taal van het volk. De uitdrukking bedoelt: van het Latijn in het Diets vertalen en dus verstaanbaar maken voor het volk. In dit geval: voor een bepaalde persoon. Vaak bedoelt men de...Lees meer