In de brand - uit de brand
Deze zegswijze gebruikt men wanneer iemands zaak of bedrijf door brand is vernield en de uitgekeerde schadevergoeding hem in staat stelt een geheel nieuw(e) en beter (e) bedrijf of zaak te beginnen. M...Lees meer
Lees meer
Brandstof ophopen
Deze uitdrukking wordt figuurlijk gebezigd bijv. met betrekking tot het kweken van ontevredenheid door een hardvochtig optreden, door al te veeleisend te zijn. Door het ophopen van zodanige brandstof ...Lees meer
De brand blussen
Een geschil bijleggen; een oproer bedwingenIemand brandmerken
Iemand in het openbaar van iets beschuldigenEen brandbrief schrijven
‘Brandbrief’, brief waarin men de geadresseerde dreigt zijn eigendommen te zullen verbranden, indien hij bijv. niet een bepaalde som gelds afgeeft of ergens deponeert. Een vorm van ‘afpersing’ dus. On...Lees meer
Een stad brandschatten
Letterlijk: de ingezetenen van een stad of land een gedwongen schatting opleggen, onder bedreiging van brand en plundering. Figuurlijk: iemand geld afpersen onder bedreiging met wraakmaatregelen. Vgl....Lees meer
Gearmd naar de brand
Gezegd van mensen, die zich gearmd op weg begevenuit de brand zijn
toen er eindelijk hulp in de huishouding werd gevonden, waren we uit de brand: de problemen waren opgelost.Moord en brand schreeuwen
Vreselijk tekeer gaanMoord en brand schreeuwen
Heftig tekeergaan, luid schreeuwen, zich hevig beklagen over aangedaan onrecht e.d. Vroeger had de uitdrukking de betekenis van: dreigen met moord en brandstichting. Vgl. Mnl.: mo(o)rtbrant, heimelijk...Lees meer
In de brand zijn
In geldverlegenheid zitten, in de nood zijnDe brand erin steken
Letterlijk: een huis of iets van dien aard doen afbranden. Overdrachtelijk gezegd voor het aansteken van een sigaarIn de brand zitten
In (geldelijke) moeilijkheden, in de knel zitten, in verlegenheid zijn. Vgl. Trou moet blyckenIn de brand zitten
Ghans doot, ick sal van lachen slyten Myn heere die blyfter in den brantIemand in brand laten
Hem met de moeilijkheden laten zittenDe brandklok luiden
Hevig tekeer gaanDe brandklok aantrekken
Van kinderen: vervaarlijk beginnen te huilenIemand (iets) brandmerken
‘Brandmerken’ was in de tijd van het lichamelijk martelen zijner medemensen nog een ‘geliefde’ bezigheid. Het was de gewoonte om godsdienstige, politieke en andere ‘misdadigers’ letters, woorden, of f...Lees meer
Op de brandwacht staan
Op de loer liggen; waakzaam zijn; op zijn tellen passenIn het brandpunt staan
‘Brandpunt’, punt achter het brandglas, waar zich de zonnestralen, door de lens gebroken, concentreren. Door deze warmteconcentratie kan ontbranding ontstaan. Men denke bijv. aan het aansteken van een...Lees meer
Een boom in brand steken
Tegen een boom waterenEen boom in brand steken
Tegen een boom staan waterenEen boom in brand steken
Gemeenzaam voor: ertegen urinerenIemand uit de brand helpen
Iemand uit de moeilijkheden halenIemand uit de brand helpen
Iemand uit benarde omstandigheden, uit ongelegenheden helpenIemand uit de brand helpen
Letterlijk: iemand redden uit een brandend huis; ook: hem helpen bij het te boven komen van de moeilijkheden die uit een brand voortvloeien. Figuurlijk in het algemeen: iemand uit de moeilijkheden hel...Lees meer
