Vrij baan maken
Belemmeringen opruimenDe baan breken
Iets goeds voorbereidenRuim baan maken
De weg vrij maken van belemmeringen, een doortocht banenRuim baan maken
Iemand alle gelegenheid verschaffen tot hetgeen uit het verband blijkt: de weg vrijmaken van belemmeringen. De zegswijze dateert uit de 17de eeuwZijn baan schoonvegen
Letterlijk: de sneeuw wegvegen van de ijsbaan. Figuurlijk: zich van schuld vrijpleitenDe baan schoon zien
De gelegenheid als gunstig beschouwenDe baan warm houden
Voortdurend zich met iets bezighouden. (letterl.: veel op schaatsen zijn)De baan warm houden
In dezelfde bezigheid volharden. Anderen (Winschooten) denken meer aan een glijbaan: ‘zonder ophouden en met iever, den een voor den ander naa langs de baan glijden; hetwelk ook tot andere saecken doo...Lees meer
Iem. ruim baan geven
Iemand alle gelegenheid verschaffen tot hetgeen uit het verband blijktZich ruim baan maken
Alles wat hindert, uit de weg ruimenDe baan is schoon
Niemand staat in de weg, dus de gelegenheid is gunstig. In vroeger eeuwen sprak men van: de baan is klaar (in de betekenis van: helder, schoon)Van de baan zijn
Letterlijk: bij de wedstrijd op de baan uitgeschakeld zijn. Mogelijk is deze uitdrukking ontleend aan Jes. 30: 11Iemand baanwijs maken
Iemand de weg wijzenIemand baanwijs maken
Iemand de behulpzame hand bieden bij het beoefenen van het schaatsen. Figuurlijk: iemand inwijden in de knepen van een bepaald vak of van een bepaalde functie. Hetzelfde als: iemand wegwijs maken, dwz...Lees meer
Baanbrekend werk verrichten
Een nieuwe weg inslaan op het gebied van de wetenschapBaanbrekend werk verrichten
'Baanbrekend' is een germanisme (Du.: bahnbrechend). Het znw. baan wil hier eigenlijk zeggen een weg, die men gebaand heeft door een rotsachtige landstreek, die voorheen ontoegankelijk was. Men heeft ...Lees meer
De baanderheer spelen
Met epenthesis d tussen n en r en volksetymologie vervorming der laatste syllabe, uit Mlat.: banneretus (Ofra. en Eng.: banneret), een afleiding van ban(n)ier. De zegswijze bedoelt: de allures aanneme...Lees meer